|
Przekrojowe artykuły edukacyjne |
|
 |
Zmiany klimatu, a susze i powodzie - czego uczą nas doświadczenia Włoch? Jeszcze na początku 2023 roku media informowały o katastrofalnej suszy w dolinie Padu – jednym ze spichlerzy Europy. Obecnie ten sam region zmaga się z usuwaniem skutków powodzi stulecia, która przeszła tam w zeszłym miesiącu. Wnioski są bezwzględne – klimat się zmienia, dlatego musimy się przystosować i robić wszystko co w naszej mocy, by ograniczyć negatywne skutki żywiołów, które nieuchronnie nadejdą. Dla zapewnienia bezpieczeństwa wodnego niezbędne są dalsze inwestycje, a kluczem do naszej adaptacji jest retencja wód.
|
 |
Aktywni Błękitni kreatywnie rozwijają wiedzę o wodzie! Każdy, kto bierze udział w programie „Aktywni Błękitni”, może potwierdzić że dzieje się u nas naprawdę dużo! Edukacja wodna musi być wszechstronna i ciekawa – wszystko dla lepszego przyswajania wiedzy, która zaprocentuje w dorosłym życiu. Organizujemy zajęcia w szkołach, a także w terenie. W czasie wycieczek uczniowie mają niepowtarzalną okazję obejrzeć od środka jak funkcjonują najważniejsze obiekty hydrotechniczne w Polsce! Nieodłącznym elementem edukacji jest też rozwijanie twórczych umiejętności. Przez artystyczne środki wyrazu angażujemy uczniów w poznawanie świata wody i stojących przed nami wyzwań. |
 |
Wody Polskie zmieniają oblicze polskiej gospodarki wodnej przy wsparciu Funduszy Europejskich Blisko 4 miliardy złotych to wsparcie ze środków Unii Europejskiej dla ponad 50 projektów realizowanych przez Wody Polskie w całym kraju! Dzięki różnym unijnym programom dofinansowań zmieniamy nasz kraj i gospodarkę wodną – czynimy go bardziej odpornym na skutki zmian klimatycznych, a także bardziej przyjaznym dla środowiska naturalnego oraz atrakcyjnym turystycznie. Efekty inwestycji dotowanych przez Wspólnotę możemy zobaczyć w wielu miejscach – polder Racibórz Dolny, śluza Guzianka II, flota nowoczesnych lodołamaczy, czy przepławki na Białej Tarnowskiej – to tylko przykłady szeregu naszych wspólnych działań na mapie Polski, które wdrażają Wody Polskie – największa instytucja odpowiedzialna za gospodarkę wodną kraju.
|
 |
Wody to nie śmietnik. Edukując wpływamy na stan czystości naszych wód Dla poprawy stanu naszych wód, szerzenia wiedzy i edukowania o skutkach zaśmiecania wspólnych przestrzeni, w tym terenów nadwodnych, w ramach kampanii „Wody to nie śmietnik” pracownicy Wód Polskich biorą udział w szeregu akcji sprzątania wód. Posprzątaliśmy dziesiątki kilometrów terenów położonych nad kilkudziesięcioma rzekami, jeziorami i zbiornikami w całej Polsce, zbierając tony śmieci! Nieocenioną pomoc niosą nam osoby dla których troska o czyste wody nie jest jedynie hasłem – m.in. lokalni mieszkańcy, uczniowie, wolontariusze, wędkarze, samorządowcy, czy przedstawiciele służb.
|
| |
III edycja programu „Aktywni Błękitni – szkoła przyjazna wodzie” za nami! Zainicjowany w 2019 roku, program edukacyjny Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie „Aktywni Błękitni – szkoła przyjazna wodzie”, z każdą kolejną odsłoną spotyka się z coraz większym zainteresowaniem zarówno wśród placówek oświatowych, jak i jednostek administracji samorządowej, służb mundurowych oraz mediów. W tegorocznej edycji programu, objętej patronatem Ministerstwa Infrastruktury, Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz Ministerstwa Klimatu i Środowiska wzięło udział ponad 300 szkół podstawowych z całego kraju i ponad 60 partnerów.
|
 |
Wody to nie śmietnik, dlatego dbajmy o czystość wód – dla nas i dla zdrowych ekosystemów Pierwszy kwietnia rozpoczyna Tydzień Czystości Wód. Celem akcji jest zwrócenie uwagi na rosnący problem zanieczyszczenia rzek, jezior i mórz i zachęcenie do większej troski o nasze zasoby wody. Wody Polskie robią to na kilka sposobów – przez planistykę, kontrole gospodarowania wodami, akcje sprzątania oraz edukację. Także każdy z nas ma wpływ na czystość wód w swojej okolicy i może zaangażować się na rzecz ochrony środowiska naturalnego.
|
 |
Jak zarządzać przestrzenią miejską w dobie zmian klimatu? Ekspert Wód Polskich o zagospodarowaniu wód opadowych Jesteśmy świadkami szybko postępujących zmian klimatycznych, przejawiających się coraz częstszymi suszami i powodziami, dlatego retencja wód jest kluczowa by zapobiegać tym skrajnym zjawiskom. O sposobach zagospodarowania wód opadowych, zwłaszcza na terenach miejskich, a także roli Wód Polskich oraz samorządów w tym zakresie, podczas E-konferencji "Zielona i niebieska infrastruktura w architekturze" organizowanej przez Grupę Sztuka Architektury opowiedziała Joanna Sasal, Dyrektor Departamentu Komunikacji i Edukacji Wodnej. |
 |
Uczynić niewidzialne widzialnym - wody podziemne motywem przewodnim Światowego Dnia Wody 2022 Choć wody gruntowe są niewidoczne, ich wpływ na nasze życie jest widoczny wszędzie. Są najobfitszym zbiornikiem słodkiej wody na świecie, który ma ogromne znaczenie dla człowieka i środowiska naturalnego. Dzięki nim możliwe jest zaopatrywanie ludzi w wodę pitną, a także funkcjonowanie systemów sanitarnych, rolnictwa i przemysłu. To one są kluczowym regulatorem obiegu wody, który będzie odgrywać doniosłą rolę w adaptacji do zmian klimatu i ekstremalnych zjawisk wodnych, takich jak powodzie i susze. Wody podziemne mogą być poza zasięgiem wzroku, ale nie mogą być zapomniane, dlatego musimy podejmować działania dla ich ochrony.
|
 |
Wody Polskie - działamy dla ludzi i mokradeł Co roku 2 lutego obchodzimy Światowy Dzień Mokradeł. Działania na mokradłach dla ludzi i przyrody to hasło tegorocznego święta, które przypomina nam, że obszary wodno-błotne są cenne nie tylko z punktu widzenia przyrodniczego, ale również z perspektywy człowieka. Należy dbać o ochronę i zrównoważone użytkowanie terenów podmokłych dla zapewnienia dobrobytu ludzi i dobrego stanu środowiska. Wpisują się w to dobre praktyki, takie jak odtwarzanie stref buforowych, czy rozwój retencji śródpolnej, a także większe projekty zakładające rekultywację terenów zdegradowanych w celu zwiększenia bioróżnorodności. https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/2424-wody-polskie-dzialamy-dla-ludzi-i-mokradel
|
|
Blisko 4000 uczniów uczestniczyło w lekcji online z ekspertami Wód Polskich w ramach programu Aktywni Błękitni Z okazji obchodów Światowego Dnia Wody, uczniowie i nauczyciele uczestniczący w programie Aktywni Błękitni - szkoła przyjazna wodzie wzięli udział w lekcji on-line z udziałem ekspertów Wód Polskich. Blisko 4000 osób, w tym 170 nauczycieli-koordynatorów programu z całej Polski, uczestniczyło w wydarzeniu, którego tematem były wody podziemne – tegoroczny motyw przewodni największego wodnego święta. |
 |
Bezpieczne ferie z Aktywnymi Błękitnymi! Program edukacyjny Wód Polskich „Aktywni Błękitni – szkoła przyjazna wodzie” realizowany jest pod patronatem Ministerstwa Edukacji i Nauki, Ministerstwa Infrastruktury oraz Ministerstwa Klimatu i Środowiska od 2019 roku. W tegoroczną edycję zaangażowało się ponad 60 partnerów i blisko 300 szkół podstawowych z całej Polski! Aktywni Błękitni przypominają, jak bezpiecznie zachowywać się przebywając w pobliżu rzek, jezior i innych zbiorników w trakcie uprawiania zimowych sportów. https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/2422-bezpieczne-ferie-z-aktywnymi-blekitnymi |
|
|
W kontrze arktycznym lodom i zatorom. Różnice między morskim i rzecznym lodołamaniem 26 rzecznych lodołamaczy Wód Polskich jest w gotowości, by w razie wystąpienia niebezpiecznych zjawisk lodowych ruszyć do akcji. Mimo, że są to specjalistyczne jednostki nigdy nie dorównają gabarytami gigantycznym maszynom przemierzającym arktyczne wody w niskich temperaturach – morskim lodołamaczom. Trzeba mieć jednak na uwadze, że choć oba statki mają tą samą nazwę i tak samo łamią lód, to jednak są stworzone do zupełnie innych celów.
|
 |
Renaturyzacja, naturalne materiały i przyjazne środowisku rozwiązania – to dziś codzienność w gospodarce wodnej W Światowym Dniu Rzek przybliżamy pro-przyrodnicze rozwiązania, jakie stosujemy podczas budowy wałów przeciwpowodziowych i innych obiektów hydrotechnicznych oraz bieżących prac utrzymaniowych. Kamień, wiklina i żwir – to często używane materiały. Standardem jest budowanie bystrzy oraz przepławek i wykorzystywane innych przyjaznych naturze rozwiązań.
|
 |
Retencja zamiast betonozy. Rozwiązania dla problemu miejskich podtopień W ciągu ostatnich lat w miesiącach wiosenno-letnich borykamy się ze zjawiskiem opadów nawalnych, w wyniku których dochodzi do lokalnych podtopień. Problem ten jest szczególnie widoczny na silnie zurbanizowanych obszarach miejskich ze zbytnio uszczelnionymi powierzchniami. Przez nadmierną ilość betonu, woda nie może swobodnie infiltrować do gruntu, zaś kanalizacja nie radzi sobie z jej zbyt dużym napływem, co powoduje miejskie powodzie błyskawiczne. O przyczynach, a także sposobach rozwiązania problemu rozmawiamy z Joanną Sasal, Zastępca Dyrektora Departamentu Zarządzania Środowiskiem Wodnym w Wodach Polskich.
|
 |
Dlaczego mieszkańcy doliny Odry granicznej potrzebują lodołamaczy? Odra nigdy nie była „łatwą” rzeką, stąd historia tworzenia zabezpieczeń przeciwpowodziowych jest bardzo długa. Są one niezbędne, by zapewnić bezpieczeństwo mieszkańców nadodrzańskich miejscowości. Jednym z takich narzędzi jest flota lodołamaczy przeciwdziałająca powstawaniu powodzi zatorowych, które stanowią realne zagrożenie w rejonie dolnej Odry. Liczne zwężenia i wypłycenia sprawiają, że powstająca kra może niebezpiecznie spiętrzyć się na rzece powodując zalewanie przyległych terenów. Dlatego tak ważne jest zapewnienie lodołamaczom optymalnych warunków pracy, tak by mogły dopłynąć w każde zatorogenne miejsce i ograniczyć ryzyko katastrofy.
|
 |
Edukując kształtujemy wodny punkt widzenia Jedną z misji PGW Wody Polskie jest edukacja wodna, która od czasu jego powstania jest prowadzona przez zespoły pracowników działające na szczeblu centralnym i regionalnym. Jej naczelnym zadaniem jest przekazywanie kompleksowej wiedzy o gospodarce wodnej i misji PGW WP. O jej celach, efektach i wyzwaniach na przyszłość rozmawiamy z Joanną Sasal, Zastępcą Dyrektora Departamentu Zarządzania Środowiskiem Wodnym, odpowiedzialną za edukację wodną w Gospodarstwie w latach 2019-2021. https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/1750-edukujac-ksztaltujemy-wodny-punkt-widzenia
|
 |
Mokradła miejskie – przeszłość i przyszłość Miasta i mokradła nieodłącznie wiążą się ze sobą. Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że największe polskie metropolie zostały założone w bezpośrednim sąsiedztwie obszarów wodno-błotnych, a rozrastając się, z czasem wchłaniały je w swoje granice. Mimo upływu wieków i postępującej urbanizacji, ślady dawnych mokradeł na terenach miejskich widoczne są do dziś. Obecnie coraz częściej zwraca się uwagę na pożyteczną rolę mokradeł w ekosystemach i otacza się je ochroną, wpisując w miejską przestrzeń. https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/1632-mokradla-miejskie-przeszlosc-i-przyszlosc
|
 |
Marynarz śródlądowy to odpowiedzialna rola, ale też wielka przygoda! Dzięki zaangażowaniu wodniaków możemy bezpiecznie korzystać ze szlaków żeglugowych, a także bezpiecznie żyć nad dużymi rzekami. Ich codzienna praca jest zróżnicowana, w zależności od tego, do czego jednostki, na których pływają są przeznaczone. Jedni pływają na krajowych szlakach wodnych, inni wybierają wodne szlaki na całym świecie. Łączy ich pasja do żeglugi, która jest jednym ze środków transportu najmniej obciążających środowisko. Wody Polskie prowadzą szereg działań mających na celu wsparcie i rozwój żeglugi śródlądowej, aby nasi marynarze mogli bezpiecznie pokonywać każdy kilometr wodnych szlaków. |
 |
Jaki skutek ma zwiększająca się populacja bobrów? Bóbr przez lata kojarzony z niedostępnymi i niezamieszkałymi terenami, coraz częściej osiedla się w stosunkowo niewielkiej odległości od siedzib ludzkich, a poprzez swoją działalność zmienia stosunki wodne zarówno w bezpośrednim otoczeniu swojego siedliska, jak również na terenach przyległych. Budowa tam przez bobry powoduje podniesienie zwierciadła wody tak w bezpośrednim otoczeniu tamy, jak również w korycie rzeki i rowów powyżej. O pozytywnych i negatywnych aspektach działalności tego największego krajowego gryzonia piszemy w przekrojowym artykule. |
 |
Stop wandalom! Reaguj na niszczenie infrastruktury chroniącej przed powodzią i suszą Pracownicy Wód Polskich na co dzień muszą mierzyć się z usuwaniem szkód i zniszczeń dokonywanych na obiektach i budowlach hydrotechnicznych przez wandali oraz osoby lekceważące sobie przepisy prawa. Warto pamiętać, że awarie spowodowane dewastacją infrastruktury przeciwpowodziowej, przeciwdziałającej skutkom suszy i umożliwiającej żeglugę na wodach śródlądowych, mogą w konsekwencji prowadzić do tragedii. |
 |
Wody Polskie zaraczają rzeki Mazowsza i Lubelszczyzny W ostatnim roku wprowadziliśmy 1000 raków do mazowieckich i lubelskich rzek. Efektem tych działań będzie zarówno utrzymanie, jak i zwiększenie bioróżnorodności gatunkowej w skali obu regionów. Realizacja projektu zagwarantuje również zabezpieczenie zasobów genowych gatunku. W polskich wodach występują różne gatunki raków, zarówno zagrożony wyginięciem rodzimy rak szlachetny, jak i inwazyjne, niebezpieczne dla krajowego ekosystemu rak pręgowaty, sygnałowy czy marmurkowy. https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/1432-wody-polskie-zaraczaja-rzeki-mazowsza-i-lubelszczyzny |
 |
O udrażnianiu barier migracyjnych w Światowy Dzień Migracji Ryb Życie ryb to nieustanna wędrówka – w poszukiwaniu pokarmu, schronienia i przede wszystkim tarlisk. Aby zapewnić ich przetrwanie, należy umożliwić im swobodną migrację rzeczną. Wody Polskie, będące głównym podmiotem odpowiedzialnym za gospodarkę wodną kraju, realizują także zadania służące odtwarzaniu korytarzy migracyjnych i udrażnianie barier stojących na drodze organizmom wodnych. |
 |
O drzewach nadwodnych w Dniu Krajobrazu Drzewa wspaniale upiększają naszą okolicę i harmonijnie wpisują się w pejzaż zachwycając zróżnicowaną gamą kolorów w różnych porach roku. Pełnią rozliczne funkcje: przyrodnicze, klimatyczne, gospodarcze, ochronne, społeczne, estetyczne i kulturowe. Zadrzewienia biorą też udział w obiegu wody w przyrodzie a ich obecność wpływa na stan ekosystemów od wód zależnych. W Wodach Polskich prowadzimy akcje nasadzeń drzew i edukujemy o znaczeniu zadrzewień w zrównoważonej gospodarce wodnej. https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/1407-o-drzewach-nadwodnych-w-dniu-krajobrazu |
 |
Szanuj wodę, ponieważ wody to nie śmietnik! Zaśmiecanie dolin rzecznych, zbiorników, jezior, potoków czy kanałów burzy naturalny krajobraz i wpływa negatywnie nie tylko na przyrodę, ale również na nasze zdrowie. Pamiętajmy, żeby zawsze dbać o porządek oraz segregować i wyrzucać śmieci w miejscach do tego przeznaczonych. Reagujmy też, gdy widzimy że ktoś zanieczyszcza środowisko! Niezbędna jest też edukacja, dlatego uświadamiajmy naszych bliskich, znajomych, czy sąsiadów, jak trzeba właściwie zachowywać się nad wodą. https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/1389-szanuj-wode-poniewaz-wody-to-nie-smietnik |
 |
Dzień Marynarza Rzecznego Codzienna służba załóg floty śródlądowej pozwala na utrzymanie szlaków wodnych w dobrym stanie i zapewnienie sprawnej przeprawy zarówno mniejszym jednostkom, jak łodzie i żaglówki, jak i większym - barkom i promom. PGW Wody Polskie zarządzając wodami posiada również własne załogi i flotę, która dba m.in. o znakowanie szlaków, usuwanie przeszkód, odmulanie akwenów i prowadzenie akcji lodołamania w okresie zimowym. Stopniowo flota zasilana jest w nowe specjalistyczne jednostki, m. in. łodzie inspekcyjne czy lodołamacze. https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/1181-dzien-marynarza-rzecznego |
 |
Jazy i zastawki w zrównoważonej gospodarce wodnej Na przestrzeni wieków obiekty hydrotechniczne ewoluowały, pełniąc liczne funkcje – rolnicze, przeciwpowodziowe, żeglugowe, energetyczne a nawet rekreacyjne! W Polsce mamy ponad 30 tys. urządzeń piętrzących rozsianych na niemal 100 tys. kilometrów rzek i około 250 tys. kilometrów rowów melioracyjnych. W przeważającej części są to niewielkie konstrukcje - zastawki, przepusto-zastawki i jazy - które pozwalają spiętrzać wodę dla potrzeb gospodarskich. https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/1136-jazy-i-zastawki-w-zrownowazonej-gospodarce-wodnej
|
|
|
Młyny wodne dawniej i dziś Pierwsze koła wodne powstały już ponad 2000 lat temu! Dzięki tej innowacji możliwy był dynamiczny rozwój cywilizacji – wokół młyna powstawały miasta, sieci dróg, mosty, groble, stawy, pastwiska i pola uprawne. Rozkwit osadnictwa wiązał się nieodłącznie z umiejętnością użycia siły wody do produkcji żywności. Dzisiaj, w wyniku postępu technologicznego, niemal nikt już nie mieli ziarna w młynach. Nie znaczy to, że te budowle zostały całkowicie zapomniane. Zabytkowe budynki odnalazły się bowiem w nowej roli – obiektów hydrotechnicznych. https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/1052-mlyny-wodne-dawniej-i-dzis |
|
|
Lodołamacze muszą być w gotowości Choć kolejny rok z rzędu obserwujemy łagodną, niemal bezśnieżną zimę, związaną ze zmianami klimatu, to nawet w takich warunkach wystarczy tylko kilka mroźnych dni, żeby powstały zjawiska lodowe, które mogą tworzyć przyczynić się do powodzi zatorowych. Dlatego niezależnie od warunków pogodowych flota lodołamaczy Wód Polskich w sezonie zimowym jest w stałej gotowości. Lepiej zapobiegać efektom niszczącego żywiołu, którego skutki mogą mieć wielokrotnie wyższe koszty, niż utrzymanie flotylli wyspecjalizowanych statków. https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/949-pogotowie-zimowe-wod-polskich-lodolamacze-w-akcji |
 |
Światowy Dzień Mokradeł Mokradła mają różne oblicza. Mogą to być olbrzymie otwarte obszary torfowisk albo małe śródleśne bagna, są nimi też wąskie siedliska wzdłuż naturalnych rzek oraz zbiorniki wodne. Warto jednak pamiętać, że bez wody nie ma mokradeł, dlatego by je zachować niezbędny jest sukcesywnie realizowany program retencji. https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/915-swietujemy-swiatowy-dzien-mokradel |
|
Nasze projekty edukacyjne
|
|
 |
Aktywni Błękitni "Aktywni Błękitni - szkoła przyjazna wodzie" to program edukacyjny Wód Polskich, który dzięki współpracy ze szkołami umożliwia naukę o zrównoważonym gospodarowaniu wodami i bezpiecznym wypoczynku nad wodą. |
|
|
Młody hydrolog „Młody hydrolog” to bezpłatna multimedialna pomoc dydaktyczna. Celem tej pomocy jest dostarczenie wiedzy o wodzie, wzbudzenie emocji i zachęcenie do osobistego zaangażowania uczniów w sprawy środowiska. „Młody Hydrolog” ma wspomagać edukację formalną i jest oparty na podstawie programowej kształcenia ogólnego dzieci w klasach I-III szkoły podstawowej. |
