Polska przystępując do Unii Europejskiej zobowiązała się do wypełnienia wymogów dyrektywy Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 roku dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych (Dz. Urz. WE L 135 z 30.05.1991 r., str. 40-52, z późn. zm.; Dz. Urz. WE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 002, str. 26) zgodnie z określonymi w negocjacjach i zapisanymi w Traktacie Akcesyjnym terminami i okresami przejściowymi. W rozmowach przedakcesyjnych wynegocjowane zostały bowiem dostosowawcze okresy przejściowe na wprowadzenie przepisów ww. dyrektywy do końca 2015 r. Dlatego też, aby zidentyfikować faktyczne potrzeby w zakresie uporządkowania gospodarki ściekowej oraz uszeregować ich realizację w taki sposób aby wywiązać się ze zobowiązań traktatowych, utworzono Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych (KPOŚK).
Program ten został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 16 grudnia 2003 r.
KPOŚK stanowi wykaz aglomeracji, które muszą zostać wyposażone w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków w terminach określonych w Programie. Do chwili obecnej przeprowadzono pięć jego aktualizacji w latach: 2005, 2009, 2010, 2015 i 2017.
W latach 2003 – 2018
- wybudowano 87,5 tys. km sieci kanalizacyjnej, z czego w roku 2018 – 2727 km sieci,
- wybudowano 416 nowych oczyszczalni ścieków komunalnych (w roku 2018 – 13 obiektów),
- przeprowadzono 1732 inwestycji w zakresie modernizacji i/lub rozbudowy oczyszczalni ścieków komunalnych (w roku 2018 – 157 inwestycji),
- na inwestycje wydano ok. 69,5 mld zł (w roku 2018 – 3,7 mld zł).
V aktualizacja KPOŚK (AKPOŚK 2017)
Rada Ministrów przyjęła piątą aktualizację KPOŚK 31 lipca 2017 r. Przyjęta przez rząd aktualizacja zawiera listę zadań zaplanowanych przez samorządy do realizacji w latach 2016-2021.
AKPOŚK 2017 dotyczy 1587 aglomeracji o równorzędnej liczbie mieszkańców 38,8 mln), w których zlokalizowanych jest 1769 oczyszczalni ścieków komunalnych. Aglomeracje ujęte w aktualizacji zostały podzielone na priorytety według znaczenia inwestycji oraz pilności zapewnienia środków. Z przedstawionych przez aglomeracje zamierzeń inwestycyjnych wynika, że w ramach piątej aktualizacji planowane jest wybudowanie 116 nowych oczyszczalni ścieków oraz przeprowadzenie innych inwestycji na 1010 oczyszczalniach. Planowane jest również wybudowanie 14 661 km nowej sieci kanalizacyjnej oraz zmodernizowanie 3 506 km sieci istniejącej. Potrzeby finansowe na realizację ww. przedsięwzięć wynoszą 27,85 mld zł.
MASTER PLAN
Następstwem zatwierdzenia piątej aktualizacji KPOŚK było stworzenie nowej wersji Master Planu dla dyrektywy ściekowej. Master Plan zawiera zestawienie najważniejszych informacji planistycznych z zakresu gospodarki ściekowej wykazanych w aktualizacji. Dokument został zatwierdzony przez Kierownictwo Resortu Środowiska w dniu 8 września 2017 r.
VI aktualizacja KPOŚK (AKPOŚK 2020)
W dokumencie ujęte zostały 1 524 aglomeracje oraz wykaz planowanych przez nie inwestycji, które mają przyczynić się do ograniczenia zrzutów niedostatecznie oczyszczanych ścieków i ich niekorzystnego wpływu na stan środowiska wodnego.
W VI AKPOŚK oszacowano potrzeby i określono działania na rzecz wyposażenia aglomeracji
w systemy kanalizacyjne i oczyszczalnie ścieków komunalnych. Jednostki samorządu terytorialnego powinny zrealizować zaplanowane inwestycje oraz osiągnąć efekt ekologiczny do końca 2027 r.
Z planów inwestycyjnych przedstawionych przez aglomeracje wynika, że w ramach VI AKPOŚK zaplanowane zostało wybudowanie 8 022 km sieci kanalizacyjnej oraz zmodernizowanie 3 173 km sieci. Ponadto planowane jest wybudowanie 60 nowych oczyszczalni ścieków oraz przeprowadzenie 978 innych inwestycji na istniejących oczyszczalniach. Koszt inwestycji zaplanowanych przez aglomeracje i zgłoszonych do VI AKPOŚK wynosi 28,7 mld zł.
Pliki do pobrania:
Sprawozdanie z realizacji KPOŚK za rok 2023
W związku z wystąpieniem w kol. 37 automatycznego niepełnego zliczania RLM korzystających ze zbiorników bezodpływowych (szamb) poniżej załącza się poprawioną wersję Ankiety sprawozdawczej dla gmin – Sprawozdania z KPOŚK za rok 2023 r. Wniesiona korekta nie prowadzi do rozszerzenia zakresu sprawozdawanych danych, koryguje jedynie automatyczną formułę w zakresie wyliczania udziału RLM korzystających ze zbiorników bezodpływowych. Publikowana Ankieta koryguje również występujący we wcześniejszej wersji, w arkuszu „Raport wypełnienia ankiety” błędnie pojawiający się algorytm informujący o wejściu w naruszenie pierwszego warunku. Wniesiona korekta również nie prowadzi do rozszerzenia zakresu sprawozdawanych danych, koryguje jedynie automatyczną formułę.
- Instrukcja wypełniania ankiety sprawozdawczej z realizacji KPOŚK w 2023 r. aktualizacja
- Ankieta dla gmin – Sprawozdanie z KPOŚK za rok 2023 wersja poprawiona 18_01_2024
Szósta aktualizacja Krajowego Programu oczyszczania ścieków komunalnych (VI AKPOŚK)
- Ankieta na potrzeby VIAKPOŚK (format XLS)
- Mapa drogowa dla VI AKPOŚK
- Wytyczne do wyznaczania, zmiany lub likwidacji aglomeracji (2019)
- Klauzula RODO - Informacja na temat przetwarzania danych osobowych
- VI AKPOŚK opis
- VI AKPOŚK załącznik 3
Piąta aktualizacja Krajowego Programu oczyszczania ścieków komunalnych (V AKPOŚK)
- pliki inicjacyjne
- Dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów w dniu 31.07.2017 r.
Master Plan i jego aktualizacje
- Master Plan opracowany na podstawie AKPOŚK 2017 zatwierdzony przez kierownictwo resortu środowiska w dniu 08.09.2017 r.
- Aktualizacja Master Planu zatwierdzona przez kierownictwo resortu środowiska w dniu 09.06.2016 r.
- Master Plan zatwierdzony przez kierownictwo resortu środowiska w dniu 15.05.2015 r.
- Wstępny Master plan zatwierdzony przez kierownictwo resortu środowiska w grudniu 2013 r
KPOŚK oraz wcześniejsze aktualizacje Programu
- IV AKPOŚK (AKPOŚK2015) – dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów 21.04.2016r.
- III AKPOŚK (AKPOŚK2010) – dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów 01.02.2011r.
- II AKPOŚK (AKPOŚK2009) – dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów 02.03.2010r.
- I AKPOŚK (AKPOŚK2005) – dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów 07.06.2005 r.
- KPOŚK – dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów 16.12.2003 r.
Prognozy oddziaływania na środowisko aktualizacji KPOŚK
- Prognoza oddziaływania na środowisko projektu AKPOŚK2015
- Prognoza oddziaływania na środowisko projektu AKPOŚK2009
Sprawozdania z wykonania KPOŚK
- Informacja z realizacji KPOŚK za 2022 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2022 r.
- Informacja z realizacji KPOŚK za 2021 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2021 r.
- Informacja z realizacji KPOŚK za 2020 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2020 r.
- Informacja z realizacji KPOŚK za 2019 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2019 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2018-2019
- Informacja z realizacji KPOŚK za 2018 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2018 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2016-2017
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2017 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2016 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2014-2015
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2015 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2014 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2012-2013
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2013 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2012 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2010-2011
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2011 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2010 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2008-2009
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2009 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK w 2008 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2006-2007
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2007 r.
- Sprawozdanie z wykonania KPOŚK za 2006 r.
- Sprawozdanie zbiorcze z wykonania KPOŚK w latach 2003-2005
Materiały informacyjne
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w Polsce w 2019 roku
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2017-2018 – aktualizacja
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2017-2018
- Poradnik dla samorządów wyznaczających aglomeracje 2020
- Wytyczne do wyznacznia, zmiany lub likwidacji aglomeracji (2019)
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2015-2016
- Poradnik dotyczący gospodarki ściekowej w kontekście wykonania KPOŚK
- Terminy i definicje Dyrektywy Rady w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych 91/271/EWG (PL i EN)
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2004-2005
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2006-2007
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2008-2009
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2010-2011
- Broszura informacyjna Gospodarka ściekowa w latach 2012-2014
- Program wyposażenia aglomeracji poniżej 2000 RLM w oczyszczalnie ścieków
- Program dla zakładów przemysłu rolno-spożywczego o RLM powyżej 4000 RLM
- Wykaz obowiązujących aktów prawnych - stan na 15.01.2017
Krajowe akty prawne związane z gospodarką wodno-ściekową i osadami komunalnymi
- Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. poz. 1566 i 2180 z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 27 lipca 2018 r.
w sprawie sposobu wyznaczania obszarów i granic aglomeracji (Dz.U. z 2018 r. poz. 1586) - Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2018 r. poz. 1152)
- Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018 r. poz. 994 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2018 r. poz. 1454)
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2018 r. poz. 992 z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych (Dz.U. 2019 poz. 1311)
- Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków
do urządzeń kanalizacyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1757) - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 257)
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów
(Dz. U. z 2014 r. poz. 1923) - Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 lipca 2015 r. w sprawie dopuszczania odpadów
do składowania na składowiskach (Dz. U. z 2015 r. poz. 1277) - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 stycznia 2015 r. w sprawie procesu odzysku R10 (Dz. U. z 2015 r. poz. 132)
Uwaga: W razie problemów z pobraniem niektórych plików zalecamy wykorzystanie przeglądarki Mozilla Firefox.