17 stycznia 2020 roku mija 20 lat od czasu wejścia w życie w Polsce nowej Konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, czyli Konwencji Helsińskiej.
Podstawowymi celami środowiskowymi w odniesieniu do środowiska morskiego jest poprawa stanu wód morskich. Jednym z narzędzi służącym do ochrony wód Morza Bałtyckiego jest Konwencja Helsińska, która określa zasady współpracy wszystkich państw nadbałtyckich w zakresie kompleksowej ochrony Bałtyku przed wszelkiego rodzaju zanieczyszczeniami, a jej organem wykonawczym jest Komisja Helsińska (HELCOM) z siedzibą w Helsinkach. Działania podejmowane w ramach HELCOM dotyczą zarówno wód morskich, jak również całego obszaru zlewiska Morza Bałtyckiego, do którego należy 99,7 % powierzchni Polski.
Komisja Helsińska funkcjonuje na bazie międzyrządowej współpracy pomiędzy Danią, Estonią, Finlandią, Litwą, Łotwą, Polską, Niemcami, Rosją, Szwecją i Unią Europejską, monitorując wdrażanie konwencji i podejmując decyzje służące realizacji założonych celów. Eksperckie grupy robocze zbierają dane o stanie środowiska i zanieczyszczeniach trafiających do Morza Bałtyckiego oraz na ich podstawie wypracowują rekomendacje, które następnie są wdrażane przez Państwa Strony w postaci odpowiednich działań prawno-administracyjnych, inwestycyjnych, edukacyjno-szkoleniowych, kontrolnych, monitoringowych i innych.
W działaniach HELCOM-u uczestniczy także Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Eksperci z Departamentu Zarządzania Środowiskiem Wodnym są zaangażowani w prace trzech grup roboczych:
Grupa GEAR – której głównym zadaniem jest zapewnienie synergii działań w regionie Morza Bałtyckiego, jak również wdrażanie podejścia ekosystemowego – kluczowego elementu Bałtyckiego Planu Działań (BSAP). Grupa koordynuje także spójność działań w regionie w odniesieniu do ramowej dyrektywy w sprawie strategii morskiej i BSAP. Najważniejszymi elementami koordynowanymi w regionie są: programy monitoringu, wskaźniki służące do oceny dobrego stanu środowiska, ocena presji na środowisko morskie, a także programy działań.
Grupa PRESSURE - której głównym zadaniem jest koordynacja działań w zakresie presji od strony lądu i morza na stan środowiska Morza Bałtyckiego. Prace grupy skupiają się na identyfikacji źródeł zanieczyszczeń (w tym zanieczyszczeń lądowych: punktowych i obszarowych) i proponowaniu działań, jakie należy podjąć w celu ograniczenia zanieczyszczeń dostających się do Bałtyku.
Grupa Implementacyjnej ds. Bilansu Ładunków Zanieczyszczeń (PLC IG) – której zadania dotyczą przygotowań do realizacji kolejnej edycji projektu PLC oraz gromadzenia, przeglądania oraz przetwarzania danych z poprzedniego bilansu ładunków. Grupa zajmuje się również sprawami związanymi z corocznym raportowaniem danych o ładunkach zanieczyszczeń zrzucanych do Bałtyku przez poszczególne Państwa-Strony.
