Wody Polskie ukończyły modernizację 19 ostróg na żuławskim odcinku Wisły. Remont wpłynie na usprawnienie warunków żeglugowych, zwiększenie bezpieczeństwa powodziowego i ułatwi prowadzenie akcji lodołamania na tym odcinku Wisły.

Ostrogi stanowią ważny element systemu utrzymania żeglowności Wisły, w tym międzynarodowych dróg wodnych E40 i E70 oraz ochrony przeciwpowodziowej Żuław. Przedstawiciele Wód Polskich w Gdańsku podpisali dziś protokół odbioru ostatnich trzech ostróg wykonanych w ramach zadania pn. „Odbudowa budowli regulacyjnych na Wiśle – 19 sztuk ostróg na odcinku żuławskim rzeki Wisły”. Wartość całego zadania wyniosła około 17,2 mln zł, z czego remont ostatniego odcinka na terenie gminy Ostaszewo, rozpoczęty we wrześniu 2019 roku, kosztował ponad 3,5 mln zł. Odtworzenie ostróg stanowiło jeden z pięciu elementów projektu pn. „Kompleksowe Zabezpieczenie Przeciwpowodziowe Żuław – Etap II” współfinansowanego przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Budżet projektu wynosi blisko 130 mln zł, z dofinansowaniem unijnym rzędu 85 %.

- Ostrogi mają nie tylko znaczenie żeglugowe, ale także duże znaczenie przeciwpowodziowe, ponieważ zapewniają tor wodny dla lodołamaczy podczas akcji lodołamania – powiedział Prezes Wód Polskich Przemysław Daca. Prezes zaznaczył, że Wody Polskie prowadzą planowe i perspektywiczne działania, a jednym z nich jest odbudowa ostróg, która będzie kontynuowana na Wiśle w kolejnych latach.

Podpisanie protokołu odbioru prac z udziałem Posła na Sejm RP Kazimierza Smolińskiego, Prezesa Wód Polskich Przemysława Dacy i Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku Aleksandry Bodnar. Fot. Wody Polskie

Modernizacja ostróg zaczęła się w 2017 roku i objęła Wisłę powyżej Nogatu, na obszarze gmin Ostaszewo, Lichnowy, Suchy Dąb, Miłoradz i Pelplin. Inwestycja była konieczna ze względu na wiek budowli, które wybudowały jeszcze władze pruskie pod koniec XIX wieku podczas programu regulacji Dolnej Wisły. W ramach prac położono fundamenty z materacy faszynowych, umocowano ostrogi w skarpie brzegowej, odbudowano korpusy i głowice oraz wykonano umocnienia brzegowe poniżej oraz powyżej ostróg, a zastosowane okładziny wykonano z koszy gabionowych wypełnionych kamieniem. Materiały wykorzystane w trakcie remontu, czyli kamień i faszyna będąca rodzajem wikliny, są przyjazne dla naturalnego środowiska wodnego oraz przybrzeżnych gruntów. Więcej o inwestycjach na Wiśle tutaj.

- Zadanie wykonano w szybkim tempie, odbiór odbył się dwa miesiące przed terminem. Modernizujemy ostrogi, by Wisła na całym dolnym odcinku była bezpieczna – podkreśliła Dyrektor RZGW w Gdańsku Aleksandra Bodnar. – Jestem pod wrażeniem solidności wykonania ostróg jako budowli hydrotechnicznych. Wszystkie ostrogi budowane na Wiśle powinny tak wyglądać – podsumował Prezes Daca.

Jedna z wyremontowanych ostróg. Fot. Wody Polskie

Odbudowa ostróg na Wiśle wpisuje się w kompleksowe działania Wód Polskich z zakresu rozwoju żeglugi śródlądowej oraz bezpieczeństwa powodziowego. Do 2023 roku zakończy się modernizacja 341 ostróg na Odrze między stopniem wodnym w Ścinawie w województwie dolnośląskim, a ujściem Nysy Łużyckiej w województwie lubuskim, co pozwoli osiągnąć na rzece III klasę żeglowności. Realizacja robót pozwoli odbudować najbardziej zniszczone ostrogi oraz opaski brzegowe, zminimalizuje erozyjne oddziaływanie nurtu na brzegi rzeki i poprawi warunki żeglugowe oraz nawigacyjne poprzez zwiększenie średnich głębokości i bardziej zbilansowany transport rumowiska. Dodatkowo w ramach zadania inwestycyjnego usunięte zostaną przemiały i wypłycenia na 12 odcinkach rzeki Odry. Więcej o inwestycjach na Odrze tutaj.

W ubiegłym roku Wody Polskie zakończyły również remont 12 ostróg na Warcie na terenie gminy Śrem. Ponad stuletnie budowle wymagały pilnej modernizacji. Dzięki przeprowadzonym naprawom możliwe stało się zahamowanie procesu erozji i w konsekwencji przywrócenie prawidłowego funkcjonowania Kanału Ulgi zabezpieczającego teren gminy przed powodzią. Podjęte działania m.in. zażegnały niebezpieczeństwo powstawania zatorów podczas przepływu lodów i zagrożenie dla ruchu na szlaku żeglownym. Więcej o inwestycjach na Warcie tutaj.

Budowa ostróg na Dolnej Wiśle. Fot. Wody Polskie

Ostrogi to konstrukcje faszynowo – kamienne, usytuowane poprzecznie do brzegu, które odsuwają nurt od brzegu i koncentrują go, co sprzyja utrzymaniu właściwej głębokości szlaku wodnego, szczególnie istotnego dla pracy lodołamaczy. Redukują erozję brzegową i chronią wały przeciwpowodziowe, zwłaszcza w miejscach, gdzie stopa wału znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie linii brzegowej. Pełnią zatem ważną rolę zarówno przeciwpowodziową jak i żeglugową.

Kluczowe jest utrzymywanie tych budowli w dobrym stanie, gdyż zniszczone przez erozję i pochód lodów powodują dekoncentrację nurtu rzecznego, tworzenie ławic piaszczystych, niebezpiecznych przykosów oraz ostre załamywanie przebiegu nurtu rzecznego. Brak prawidłowej pracy ostróg doprowadzić może do groźnego w skutkach zatoru lodowego, co grozi rozmyciem i przerwaniem wału przeciwpowodziowego oraz uniemożliwia pracę lodołamaczy ze względu na brak odpowiednich głębokości do przejścia. Dlatego też modernizacja i właściwe utrzymanie ostróg na kluczowych odcinkach rzek jest jednym z priorytetowych działań realizowanych przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.