Lodołamacze Wód Polskich są gotowe na nowy sezon zimowy 2023/2024! Od grudnia do marca zapewnią zimową ochronę przeciwpowodziową na naszych największych rzekach – Wiśle i Odrze. Nasze jednostki stacjonują w czterech miejscach na mapie Polski – we Włocławku, w Przegalinie, w Podjuchach i w Brzegu Dolnym i pozostają w gotowości, by w razie wystąpienia niebezpiecznych zjawisk lodowych ruszyć do akcji. Akcje lodołamania połączone z prowadzonymi inwestycjami przeciwpowodziowymi i pracami utrzymaniowymi oraz bieżącą pracą wykwalifikowanych pracowników Wód Polskich z Centrów Operacyjnych Ochrony Przeciwpowodziowej dbają o bezpieczeństwo mieszkańców Polski.

Lodołamacze zapewniają bezpieczeństwo powodziowe w czasie zimowym, nie dopuszczając do powstania powodzi zatorowych. W czasie akcji lodołamania poruszają się zawsze w górę rzeki, aby pokruszony przez nie lód miał gdzie spływać. Wypływają jedynie w trakcie odwilży, tak by połamany lód znów nie zamarzł i nie mógł stworzyć ponownie niebezpiecznego zatoru. Na czele grupy płyną lodołamacze czołowe kruszące grubą warstwę lodu, zaś za nimi postępują lodołamacze liniowe, które zapobiegają zatrzymywaniu się spływającej kry. Statki swoją masą i mocą rozbijają stałą pokrywę lodową. W sytuacji natrafienia na zator, lodołamacz „wjeżdża” na lód i pod swoim ciężarem kruszy go kawałek po kawałku. Wymaga to zarówno od załóg, jak i od samych statków pełnej sprawności i gotowości działania. O bezpieczeństwo mieszkańców dba flota złożona z 26 specjalistycznych statków.

Nowoczesna flota lodołamaczy dba o bezpieczeństwo mieszkańców

Wody Polskie posiadają 26 lodołamaczy: 11 czołowych i 15 liniowych. 8 lodołamaczy służy w RZGW w Szczecinie i operuje na Dolnej Odrze. Są to Ocelot i Tarpan, Stanisław, Andrzej, Dzik, Lis, Odyniec i Żbik. W RZGW w Wrocławiu służy Borsuk, który pracuje na Odrze. W RZGW w Gdańsku służy 9 lodołamaczy: Puma, Narwal, Nerpa i Manat oraz Żbik, Rekin, Foka, Orka i Tygrys, które działają na Dolnej Wiśle. W RZGW w Warszawie stacjonuje 8 lodołamaczy: Orkan i Sokół, Mors, Lew, Niedźwiedź, Jaguar, Gepard i Bawół.

Osiem lodołamaczy zbudowanych w stoczniach w Polsce – Ocelot, Tarpan, Puma, Manat, Narwal, Nerpa, Sokół i Orkan – to nowoczesne jednostki IV generacji doskonale przystosowane do warunków panujących w swoich miejscach operowania – Odrze Granicznej, Dolnej Wiśle i Zbiorniku Włocławskim.

Zmodernizowana flota pozwala skuteczniej przeprowadzać akcje lodołamania i zapewnić większe bezpieczeństwo mieszkańcom, a także… większy komfort załóg! Dzięki zastosowanej technologii lodołamacze są przyjazne środowisku - zużywają mniej paliwa i są energooszczędne. Wyróżniają się też wielofunkcyjnością - oprócz zapewnienia zimowej osłony przeciwpowodziowej przez kruszenie i odprowadzanie lodu, pełnią też funkcje ratownicze, przeciwpożarowe, holownicze, badawcze i patrolowe.

Skuteczność akcji lodołamania zapewniają również prowadzone inwestycje i prace utrzymaniowe. To między innymi budowa nowoczesnych baz dla lodołamaczy, modernizacja infrastruktury hydrotechnicznej, a także likwidacja miejsc limitujących żeglugę, dzięki czemu zachowane zostają odpowiednie dla prowadzenia akcji lodołamania parametry toru żeglugowego. Niezbędne prace realizowane są w najbardziej newralgicznych z punktu widzenia zimowej ochrony przeciwpowodziowej miejscach na mapie Polski – Zbiorniku Włocławskim, dolnej Wiśle i Odrze granicznej.

Bezpieczeństwo przeciwpowodziowe Zbiornika Wodnego Włocławek

Wszystkie obiekty Stopnia Wodnego we Włocławku są sprawne technicznie. W ramach przygotowań do sezonu zimowego ekipa nurkowa doszczelniła zasuwy jazu Stopnia Wodnego Włocławek. Osłonę przeciwpowodziową w zimowym czasie wspiera tez przegroda przeciwśryżowa w Popłacinie, która zatrzymuje śryż przed zbiornikiem i przyspiesza powstawanie pokrywy lodowej.

W celu zabezpieczenia terenów położonych w sąsiedztwie Zbiornika Włocławskiego przeprowadziliśmy konserwację wałów przeciwpowodziowych, zapory czołowej i zapór bocznych. Wyremontowaliśmy konstrukcję żelbetonową brzegu basenu i systemu odwadniającego pompownię Modzerowo, która wchodzi w skład zespołu budowli hydrotechnicznych stopnia wodnego we Włocławku. Obiekt odwadnia tereny położone pomiędzy zaporą boczną i drogą krajową nr 62. Obecnie prowadzimy prace remontowe na progu podpiętrzającym dolne stanowisko Stopnia Wodnego we Włocławku, polegającego na zabezpieczeniu progu przed postępującą erozją.

Niezwykle istotne znaczenie dla bezpieczeństwa powodziowego gmin położonych w sąsiedztwie Wisły ma stan techniczny budowli hydrotechnicznych. Ich remont i konserwacja zwiększa bezpieczeństwo ludności mieszkającej w sąsiedztwie wałów przeciwpowodziowych. Pracami w tym zakresie objęto miejscowości Łęg Suchodół i rejon doliny Kępa Polska Czerwonka. W najbliższym czasie planujemy również przeprowadzenie prac związanych z udrażnianiem koryta Wisły w rejonie Płocka.

Ochrona Żuław Wiślanych

Z końcem 2022 roku Wody Polskie zakończyły II etap kompleksowego zabezpieczenia przeciwpowodziowego Żuław, co przełożyło się na skuteczność prowadzenia akcji lodołamania, a w konsekwencji bezpieczeństwo mieszkańców.

Po pierwsze gdańskie lodołamacze zyskały nowoczesną bazę – gruntownie zmodernizowany Stopień Wodny w Przegalinie. Po drugie, odbudowa 19 ostróg na żuławskim odcinku Wisły zapewniła tor wodny dla lodołamaczy podczas akcji lodołamania. Po trzecie, budowa wrót sztormowych na Tudze zapewniła mieszkańcom ochronę przed wezbraniami sztormowymi od strony morza.

Oprócz prac inwestycyjnych, kluczowymi elementami projektu było przeprowadzenie badań batymetrii dna ujścia Wisły, jak również rozbudowa Systemu Monitoringu Ryzyka Powodziowego (SMoRP).

Kompleksowe zabezpieczenie Odry Granicznej

Od 1995 roku wszelkie działania realizowane w czasie zimowym w ramach akcji lodołamania podejmowane są równolegle przez Polskę i Niemcy. Co roku odbywa się wspólna narada zimowa, gdzie obie strony ustalają ramy działania dotyczące ochrony przeciwpowodziowej w rozpoczynającym się sezonie zimowym oraz zasady współpracy dotyczące utrzymania szlaku żeglugowego na granicznym odcinku rzeki. W gotowości do akcji lodołamania na Odrze zgodnie z polsko-niemiecką umową jest łącznie trzynaście jednostek: siedem polskich i sześć niemieckich.

Powódź w równym stopniu zagraża mieszkańcom obu brzegów Odry, dlatego jeszcze w 2015 roku Polska i Niemcy zawarły umowę o wspólnej poprawie sytuacji na drogach wodnych na pograniczu polsko-niemieckim. Celem prac jest zapewnienie odpowiednich warunków żeglugowych dla lodołamaczy, co jest w stanie zapewnić właściwie funkcjonująca infrastruktura wodna. Szereg inwestycji w tym zakresie jest realizowanych w ramach Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły, finansowanego ze środków krajowych i międzynarodowych.

Przykładem takiej inwestycji jest ukończona w tym roku nowoczesna baza dla lodołamaczy w Podjuchach. Zakres prac objął m.in. budowę nabrzeża cumowniczego i remontowego, stworzenie nowych miejsc postojowych dla ośmiu lodołamaczy oraz poszerzenie basenu manewrowego. Szczeciński „dom dla lodołamaczy” jest wśród najnowocześniejszych baz tego typu w Europie!

W tym roku zakończono również modernizację bazy lodołamaczy w Gryfinie, stacji pomp w Krajniku i polderu Marwickiego, a także nowe zabezpieczenia przeciwpowodziowe w rejonie Ognicy i Piasku, które w kompleksowy sposób wpływają na bezpieczeństwo mieszkańców.

Na finale prac znajduje duży, strategiczny projekt, którym jest przebudowa mostu na Regalicy w Szczecinie. Dzięki zwiększeniu prześwitu, jednostki będą mogły swobodnie przepływać pod przeprawą bez konieczności podnoszenia mostu, co miało miejsce przed przebudową obiektu. Nowy most poprawi ochronę przeciwpowodziową w wyniku umożliwienia niezakłóconej pracy lodołamaczy na całym odcinku dolnej Odry i skutecznego ograniczania skutków powodzi.

Choć klimat się ociepla, zjawiska lodowe towarzyszą nam cały czas

W dobie zmian klimatu i niespodziewanych zjawisk pogodowych, okresowo cieplejsze zimy nie mogą usypiać czujności. Na przestrzeni lat lodołamacze wielokrotnie wyruszały na akcje, chroniąc mieszkańców i ich dobytek przed skutkami zimowych powodzi, czego przykładem jest akcja lodołamania na Wiśle w 2021 roku. Dzięki sprawnie prowadzonym przez Wody Polskie akcjom lodołamania mieszkańcy nadodrzańskich i nadwiślańskich miejscowości mogą liczyć na skuteczną ochronę przeciwpowodziową w czasie zimy.