Rozbudowane wały przeciwpowodziowe Odry i Czarnej Strugi w rejonie Nowej Soli w województwie lubuskim już służą mieszkańcom. Przeprowadzona przez Wody Polskie inwestycja wzmacnia ochronę przed powodzią ponad 43 tysięcy mieszkańców regionu oraz ich mienia i lokalnej infrastruktury na obszarze 22 kilometrów kwadratowych. W tym roku zakończono też rozbudowę wałów Odry w rejonie miejscowości Wężyska i Chlebowo, poniżej Krosna Odrzańskiego, gdzie zabezpieczono blisko 3 tysiące ludzi.

W 1997 roku podczas powodzi tysiąclecia mieszkańcy Nowej Soli sami zabezpieczali dobytek swojego życia przed kataklizmem. Potem przez lata zabiegali o inwestycję skutecznie chroniącą przed powodzią. Wybudowane przez Wody Polskie wały przeciwpowodziowe to element kompleksowej strategii szerokiej ochrony województwa lubuskiego przed katastrofalnymi skutkami wielkiej wody i pozytywna odpowiedź na apele społeczności lokalnej oraz władz samorządowych.

 {gallery}Nowa_Sol{/gallery}

We współpracy z samorządem ukończyliśmy ważną dla mieszkańców inwestycję

Z okazji zakończenia inwestycji, w dniu 24.11.2023 roku odbył się briefing prasowy połączony ze zwiedzaniem nowej przepompowni na Czarnej Strudze. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele Parlamentu RP, Wód Polskich, władz samorządowych, Lasów Państwowych, Państwowej Straży Pożarnej, Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego oraz wykonawcy inwestycji.

- Jesteśmy po 26 latach od wielkiej wody, Powodzi Tysiąclecia, która nawiedziła m.in. dorzecze Odry. Nowa Sól, jako miasto leżące bezpośrednio nad rzeką, również zostało dotknięte. Mieliśmy zalane tereny przez brak rozbudowanej infrastruktury hydrotechnicznej. Od tego czasu w całym regionie dużo się zmieniło. Po pierwsze ulepszyliśmy swoją infrastrukturę hydrotechniczną. To są nowe odcinki wałów, nowe pompownie, regulacje w dolinie rzecznej. Drugim aspektem jest cel społeczny. Zrobiliśmy wszystko, żeby mieszkańcy byli zadowoleni i mieli jak mniejsze utrudnienia przy realizacji i dostali coś w zamian po tej inwestycji. Zdecydowaliśmy się wykonać drogi serwisowe na części obwałowań w formie asfaltowej, co ma posłużyć rozwojowi turystyki rowerowej. Również wsłuchując się w oczekiwania mieszkańców odbudowaliśmy nową kładkę w rejonie Osiedla Konstytucji. Trzeci cel to aspekt środowiskowy. Uwolniliśmy przestrzeń dla rzeki. Staraliśmy się zostawić teren nietknięty, aby woda mogła się spokojnie rozlewać. Zostawiliśmy też na rozbieranych odcinkowo wałach enklawy drzew. W samym korycie Czarnej Strugi pozostawiliśmy i wybudowaliśmy elementy prośrodowiskowe, które stanowią enklawę dla mniejszych roślin i zwierząt – powiedział Bartosz Wszołek, Zastępca Dyrektora ds. Ochrony Przed Powodzią i Suszą w Regionalnym Zarządzie Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, PGW Wody Polskie.

Fot. UM w Nowej Soli.

 - Ukończone projekty w Nowej Soli oraz Wężyskach i Chlebowie to dwa kolejne ważne zadania z zakresu budownictwa hydrotechnicznego, których podjęło się nasze przedsiębiorstwo. Utworzyliśmy silny i sprawny zespół realizacyjny, który od początku do końca był skoncentrowany na wykonywaniu zadań budowlanych. Jednocześnie zarządzanie oboma projektami przebiegała ściśle według wymogów kontraktowych. Ostatecznie dzięki wspólnym wysiłkom oba projekty zostały ukończone w efektywny i bezpieczny sposób z zachowaniem wysokiej jakości i uzgodnionych terminów realizacji – oznajmił Liu Xueqiang, przedstawiciel wykonawcy, firmy Sinohydro.

Fot. UM w Nowej Soli.

- Dla mnie ta inwestycja jest wyjątkowa, ale chciałem zacząć od tego że jestem pod wrażeniem tej inwestycji, bo obserwowałem ją przez wszystkie etapy jej realizacji. To co sobie wyśniliśmy około 20 lat temu, stało się faktem. Ta inwestycja jest spełnieniem naszych marzeń. Mieszkańcy nowej soli mogą czuć się bezpiecznie i współistnieć z naturą. Mamy jeszcze trochę planów, i wierzymy, że uda nam się je wspólnie zrealizować – podkreślił Wadim Tyszkiewicz, Senator RP.

Fot. UM w Nowej Soli

- Dziękuję za realizację tej wspaniałej inwestycji. Musimy pamiętać, aby zabezpieczać mieszkańców przed nawalnymi deszczami, ale jednocześnie tę wodę, która teraz spływa do Bałtyku gromadzić, zatrzymywać, budować zbiorniki – dodał Jerzy Materna, Poseł na Sejm RP.

- Na pierwszym miejscu zawsze jest bezpieczeństwo. W pierwszej kolejności bezpieczeństwo mieszkańców, ale także bezpieczeństwo działalności rolniczej oraz bezpieczeństwo dla inwestorów, którzy zainwestowali swoje pieniądze w obszary zagrożone powodzią. Tego typu prace są ingerencją w środowisko naturalne, ale wiele rzeczy wykonawca zbliżył do stanu naturalnego. I myślę, że to jest również ta część, na którą zwracamy dziś szczególną uwagę. Należą się słowa uznania wszystkim, którzy zainicjowali te projekty, podejmowali określone działania i wykonali prace dla bezpieczeństwa nas wszystkich – zaznaczył Wojciech Perczak, Wicewojewoda Lubuski.

- Współpraca nad koncepcją ochrony przeciwpowodziowej Nowej Soli była wieloszczeblowa. Poczynając od samorządów wojewódzkich i lokalnych, ale na pewno ta inwestycja nie mogłaby się odbyć bez wsparcia instytucji rządowych. Ta współpraca była bardzo ważna i bardzo dziękuję za wiele lat wspólnej pracy – podsumował Jacek Milewski, Prezydent Nowej Soli.

Ponad 10 km rozbudowanych obwałowań i nowa przepompownia chronią mieszkańców w rejonie Nowej Soli

Celem projektu było zabezpieczenie obszarów położonych wzdłuż doliny Odry, ze szczególnym uwzględnieniem Nowej Soli. Na długości 1,7 kilometra na lewym brzegu Odry, powyżej ujścia Czarnej Strugi, powstał nowy wał. Rozbudowano również 1,2 kilometra istniejącego wału Odry. Obwałowania Czarnej Strugi rozbudowano zaś na długości ponad 7,5 kilometrów, gdzie przebudowę przeszły również przepusty i przejazdy wałowe. W dolnym biegu wybudowano wał przegradzający dolinę z nowoczesną śluzą wałową i przepompownią z 4 agregatami pompowymi o łącznej wydajności 10 m³/s, odprowadzającą wody ze zlewni Czarnej Strugi w okresie wystąpienia wysokich stanów wód w Odrze.

Wał przegradzający dolinę z nowoczesną śluzą wałową i przepompownią z 4 agregatami pompowymi o łącznej wydajności 10 m3/s, odprowadzającą wody ze zlewni Czarnej Strugi w okresie wystąpienia wysokich stanów wód w Odrze. Fot. Wody Polskie

W ramach inwestycji zrealizowano około 12,5 kilometrów dróg technicznych, udostępnionych mieszkańcom, w tym około 3,5 kilometra dróg o nawierzchni bitumicznej. Od strony portu o 200 metrów przedłużono promenadę nadodrzańską dla pieszych i stworzono w formie stopni audytorium w sąsiedztwie placu wykorzystywanego do różnego rodzaju imprez miejskich.

Nadodrzańskie wały Nowej Soli z zachowaną doliną zalewową. Na zdjęciu z lewej strony widoczny bulwar. Fot. Wody Polskie

W rejonie Osiedla Konstytucji w miejscu starej kładki, która nie spełniała wymogów technicznych, wybudowano nową kładkę dla pieszych nad Czarną Strugą. Jej rozpiętość wynosi 17 metrów, długość pomostów to 20,5 metra, zaś szerokość 3 metry. Przeprawa łączy osiedle mieszkaniowe z leśnym terenem rekreacyjnym i ścieżką w kierunku obiektów szpitalnych służby zdrowia. Dojścia są możliwe poprzez nowe chodniki, schody i wjazdy dla wózków.

Obwałowania Czarnej Strugi rozbudowano zaś na długości ponad 7,5 kilometrów, gdzie przebudowę przeszły również przepusty i przejazdy wałowe. Fot. Wody Polskie

Wszelkie działania były realizowane zgodnie z przepisami ochrony środowiska i z poszanowaniem nadrzecznej natury. Specjalna kurtyna dla ryb zamontowana na wlocie do obiektu będzie chroniła ichtiofaunę w trakcie działania przepompowni. W korycie Czarnej Strugi powstały zatoczki dla ryb i skupiska głazów, które zapewniają organizmom wodnym miejsca schronienia i rozrodu oraz podnoszą bioróżnorodność w rzece.

W korycie Czarnej Strugi powstały zatoczki dla ryb i skupiska głazów, które zapewniają organizmom wodnym miejsca schronienia i rozrodu oraz podnoszą bioróżnorodność w rzece. Fot. Wody Polskie

Zadanie, którego wykonawcą była spółka Sinohydro Limited, sfinansowano z funduszy Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (Bank Światowy), Banku Rozwoju Rady Europy oraz budżetu państwa. Wartość kontraktu to 180 mln złotych. Roboty budowlane były prowadzone na terenie gmin Nowa Sól i Otyń od IV kwartału 2019 do III kwartału 2023 roku.

Prawie 6 km nowych obwałowań zwiększyło bezpieczeństwo mieszkańców gmin Krosno Odrzańskie i Maszewo

Wiosną tego roku zakończyła się też rozbudowa wałów przeciwpowodziowych wzdłuż Odry na odcinku Wężyska-Chlebowo w gminach Krosno Odrzańskie i Maszewo. Efekt to 2800 dodatkowo zabezpieczonych przed powodzią mieszkańców i 4150 hektarów gruntów chronionych przez nowe obwałowania. Projekt, który za 112 mln złotych również realizowała spółka Sinohydro Limited, objął budowę nowego wału o długości ponad 5,5 km wraz z urządzeniami towarzyszącymi i rozbudowę istniejącego wału na długości 400 metrów.

Nowe wały przeciwpowodziowe chronią miejscowości Kosarzyn, Łomy, Chlebowo, Wężyska, Czarnowo, Sarbia, Chojna, Retno i Strumienno. Zyskali też mieszkańcy prawego brzegu rzeki Odry, bo inwestycja pośrednio chroni też mieszkańców Połęcka w gminie Maszewo ze względu na możliwości rozlewania się wód wezbraniowych na większym obszarze międzywala na lewym brzegu rzeki.

W toku inwestycji przebudowano odcinek drogi wojewódzkiej nr 138 na długości ponad 500 metrów w rejonie skrzyżowania z nowym wałem rzeki Odry. Dodatkowo na fragmencie o długości 5 kilometrów wybudowano nowe rowy przywałowe i drogowe, 9 przejazdów i zjazdów technicznych przez obwałowania oraz drogi techniczne, którymi mogą poruszać się spacerowicze oraz rowerzyści. Przebudowana została również linia wysokiego napięcia relacji Dychów-Cybinka.

Widok na nowe obwałowania Odry w stronę Czarnowa. Obok Widok na przecięcie obwałowań przez drogę wojewódzką nr 138 niedaleko przeprawy promowej przez Odrę w Połęcku. Fot. Sinohydro Corporation Limited.

Inwestycja miała także wymiar prośrodowiskowy. W obrębie Czarnowo, w bezpośrednim sąsiedztwie nowego wału, posadzono 60 sztuk dębów szypułkowych, zaś w niedalekim sąsiedztwie zamontować 60 budek dla nietoperzy, których lokalizacja została precyzyjnie uzgodniona z Lasami Państwowymi Nadleśnictwem Gubin. W celu zwiększenia powierzchni naturalnych łąk z krwiściągiem lekarskim wykonano również wysiew tej rośliny, co tworzy odpowiednie warunki dla chronionych motyli z rodzaju modraszek, dla których krwiściąg to roślina żywicielska.

Inwestycja miała także wymiar prośrodowiskowy. Od lewej: nasadzenia dębów szypułkowych, krwiściąg lekarski, budki dla nietoperzy. Fot. Wody Polskie

Ponad 1,5 mld zł na inwestycje przeciwpowodziowe w regionie Dolnego Śląska i Ziemi Lubuskiej

Łącznie Wody Polskie RZGW we Wrocławiu realizują na obszarze Polski południowo-zachodniej inwestycje w infrastrukturę przeciwpowodziową o wartości około 1,5 mld złotych dla ochrony życia, mienia mieszkańców oraz lokalnej infrastruktury i dziedzictwa kulturowego. Przykładem jest m.in. tworzenie kompleskowego systemu zabezpieczeń przeciwpowodziowych w Kotlinie Kłodzkiej.

Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu Odry i Wisły, jest realizowany przez Wody Polskie do czerwca 2025 roku i finansowany z budżetu państwa, Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju, Banku Rozwoju Rady Europy, środków unijnych, a jego łączna wartość wynosi ponad 5,5 mld złotych. System docelowo ma zabezpieczyć ponad 15 mln Polaków.