W Ciechocinku 18 marca br. odbyło się spotkanie z udziałem Wiceministra Marka Gróbarczyka Sekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury oraz Krzysztofa Wosia Zastępcy Prezesa Wód Polskich ds. Ochrony przed Powodzią i Suszą. W briefingu uczestniczyli również przedstawiciele władz samorządowych, w tym wójtowie, burmistrzowie oraz członkowie organizacji społecznych. Spotkanie związane było z ogłoszeniem postępowania na opracowanie dokumentacji przepływowego stopnia wodnego na Wiśle w Siarzewie. Inwestycja wzbudza wiele kontrowersji, ale mieszkańcy i władze samorządowe regionu, ponad wszelkimi podziałami, jednoznacznie podkreślają, że budowa stopnia wodnego jest konieczna i wyczekiwana od lat przez lokalne społeczności.
W sprawie budowy Stopnia Wodnego Siarzewo wielokrotnie odbywały się w regionie konsultacje społeczne i spotkania z udziałem ekspertów, środowisk naukowych, samorządowców i przedstawicieli Wód Polskich. Mieszkańcy Ziemi Kujawskiej są świadomi, że region jest zarówno zagrożony stepowieniem, jak i występowaniem powodzi - konieczne są zatem kompleksowe działania, które nie tylko zmniejszą zagrożenie związane ze skrajnymi zjawiskami hydrologicznymi, ale jednocześnie będą sprzyjać rozwojowi gospodarczemu regionu. Debata na temat powstania Stopnia Wodnego Siarzewo toczy się od kilkudziesięciu lat, z zaangażowaniem lokalnych władz, środowisk naukowych, organizacji społecznych oraz mieszkańców. Poddano analizie społecznej wszelkie przesłanki. Zebrano 100 tysięcy podpisów popierających ideę budowy nowego stopnia wodnego na Wiśle.
Wójtowie, burmistrzowie i przedstawiciele organizacji społecznych, niezależnie od reprezentowanej opcji i poglądów, jednoznacznie popierają budowę Stopnia Wodnego Siarzewo. Ich głos wsparł uczestniczący w spotkaniu Wiceminister Marek Gróbarczyk Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, który podczas briefingu prasowego powiedział:
- Oficjalne ogłoszenie, które wczoraj pojawiło się w Europejskim Dzienniku Urzędowym, jest końcem dyskusji na temat tego, czy Stopień Wodny Siarzewo ma być budowany. Stanowi faktyczne rozpoczęcie tej inwestycji. Nie jest dla nas tajemnicą i zaskoczeniem, że ten stopień wodny należy budować i chcemy dać jednoznaczny odpór środowiskom, które zaciekle protestują przeciwko tej inwestycji. Trzeba podkreślić, że ma ona charakter związany z bezpieczeństwem, w tym kontynuacją procesu zabezpieczenia dla Stopnia Wodnego Włocławek. Inwestycja ma również ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa przeciwpowodziowego oraz przeciwdziałania suszy - z uwagi na proces stepowienia Polski, istniejący w tym regionie. Inwestycja wpisuje się w najwyższe standardy w zakresie ochrony środowiska, będziemy je stosować, tak jak to robimy nie od dziś, standardy w oparciu o prawo unijne i prawo polskie, z zachowaniem wszelkich rygorów dotyczących tego rodzaju inwestycji. W jej ramach przewidziane są działania kompensacyjne, które uwzględnią warunki środowiskowe, jak np. utworzenie 15 wysp na terenie NATURA 2000 i 600 ha łęgów wiklinowych. Ale przede wszystkim realizacja ta ma na względzie bezpieczeństwo mieszkańców, w tym przede wszystkim ochronę przeciwpowodziową i działania przeciwsuszowe.
Burmistrz Ciechocinka Leszek Dzierżewicz w swoim przemówieniu tak uzasadnił potrzebę budowy Stopnia Wodnego Siarzewo:
- Realizacja tej inwestycji to dla nas, mieszkańców Niziny Ciechocińskiej, absolutny priorytet. Na pewno wśród państwa jest wiele osób, które pamiętają rok 2010. W tym miejscu, gdzie teraz stoimy była woda, a poziom wody i tworząca się zastoina stwarzały zagrożenie dla wału przeciwpowodziowego. Wszyscy drżeli, a niektórzy mieszkańcy zaczęli wywozić swoje sprzęty. Gdyby nie wzmocnienie wału, to pewnie wiele osób żyłoby w przeświadczeniu ciągłego zagrożenia. Życzę determinacji w realizacji inwestycji, tak by w 2023 była gotowa dokumentacja, a w 2028 żebyśmy cieszyli się z dokończonej inwestycji.
Przedstawiciele samorządu podkreślali, że od wielu lat samorząd województwa w pełni popiera inicjatywę budowy Stopnia Wodnego w Siarzewie, który jest niezbędny dla zapewnienia bezpieczeństwa powodziowego okolicznym powiatom położonym wzdłuż Wisły. A samorząd województwa dokłada wszelkich starań - przez wiele lat - aby możną tę inwestycję zrealizować. Dzięki samorządowi powstały pierwsze dokumenty pozwalające na opracowanie realizacji przedsięwzięcia. Powstają również wnioski wspierające inicjatywę.
Obecny podczas spotkania w Ciechocinku Ryszard Borowski, Przewodniczący Zarządu Związku Gmin Ziemi Kujawskiej wielokrotnie zapewniał, że mieszkańcy regionu czekają na Zbiornik Siarzewo, żeby pomóc rolnictwu i żeby ochronić region przed powodzią. Najważniejsze jest to, żeby przygotować inwestycję, która jest wspólnym interesem wszystkich, nie tylko rządu, ale i mieszkańców i gmin. Jest ona bardzo oczekiwana przez lokalną społeczność i wszyscy są zgodni co do konieczności jej budowy.
Krzysztof Woś, Zastępca Prezesa Wód Polskich ds. Ochrony Przed Powodzią i Suszą wyjaśnił, że w związku z budową Stopnia Wodnego Siarzewo nie są planowane przesiedlenia. Przewidziane są zajęcia stałe, ale mają one dotyczyć terenów zalewowych, które nie są zamieszkane. W swojej wypowiedzi Zastępca Prezesa Wód Polskich podkreślił, że Stopień Wodny Siarzewo będzie budowlą nowoczesną i wielofunkcyjną:
- Ten moment jest kamieniem milowym, jeśli chodzi o realizację tego zadania, bardzo ważnego dla dolnego odcinka Wisły, a w szczególności mającego znaczenie dla miejscowości leżących w okolicy planowanego stopnia, ze względu na bezpieczeństwo przeciwpowodziowe i przeciwdziałanie suszy. Inwestycja będzie także lokomotywą rozwoju dla okolicy. Planujemy zakończyć projektowanie do 2023, tak by prace mogły rozpocząć się w 2024 roku. Będzie to stopień istotny z powodów bezpieczeństwa, bo SW Włocławek, który ma już 50 lat, potrzebuje stopnia podpierającego. Siarzewo pomoże w walce z powodzią. Zbiornik będzie miał 100 mln m3 pojemności, więc będzie łagodził falę powodziową i będzie rezerwuarem wody. Będzie to stopień wielofunkcyjny - powstanie jaz podpiętrzający, a także elektrownia wodna o mocy 80 MW produkująca czystą energię, co wpisuje się w Zielony Ład, znacznie ograniczając emisję CO2. Stopień będzie miał 2 śluzy, co ułatwi uprawianie żeglugi śródlądowej, która jest najbardziej ekologicznym środkiem transportu (jeden statek żeglugowy przewozi tyle ładunku, co 50 tirów). Wisła czeka na swoją szansę gospodarczą, a Siarzewo jest krokiem do wykorzystania tego potencjału. W Siarzewie powstanie też przeprawa drogowa, a więc obiekt będzie też spełniał funkcję komunikacyjną. Z kolei zatrzymaną wodę będzie można użyć do celów komunalnych, poprawią się też stosunki wodne w glebie. To wszystko jest bardzo potrzebne. Nie zabraknie nam determinacji do realizacji tego zadania.
Stopień Wodny Siarzewo ma być obiektem posadowionym w korycie rzeki, dzięki nowoczesnej konstrukcji nie będzie barierą (zaporą). Jaz stopnia wodnego będzie umożliwiał ruch rumowiska, a klapy na segmencie - bezpieczne przepuszczanie lodu w okresach zimowych. W pewnych warunkach i w pewnych okresach, przy podniesionych segmentach nie będzie żadnej bariery dla przepływu wód. Koncepcja Stopnia Wodnego Siarzewo zakłada rozwiązania przyjazne środowisku. Przy projektowaniu i przyszłej budowie stopnia stosowane będą najlepsze dostępne techniki ograniczające do możliwego minimum negatywne oddziaływania tego przedsięwzięcia na środowisko. Rozwiązania techniczne uwzględniają wyniki konsultacji społecznych. Obiekt będzie nowoczesny, przyjazny środowisku i wielofunkcyjny. Będzie się wpisywał w otaczający krajobraz. Stopień wodny będzie jedynie niskim progiem podpiętrzającym wodę i zapewniającym ciągłość przepływu minimalnego. Stabilizować będzie poziom wody w korycie dla przepływów o niskim natężeniu przepływu.
Ważny krok w kierunku realizacji inwestycji
W Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowane zostało ogłoszenie o zamówieniu na „Opracowanie dokumentacji przedprojektowej i projektowej oraz opracowań towarzyszących dla inwestycji pn.: Budowa Stopnia Wodnego na Wiśle poniżej Włocławka - SW Siarzewo wraz z uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji”. To ważny krok w kierunku realizacji inwestycji, która będzie pełniła wiele różnych funkcji, istotnych dla bezpieczeństwa okolicznych mieszkańców i dla rozwoju regionu.
Postępowanie zostało ogłoszone, jako dialog konkurencyjny w ramach postępowania w procedurze unijnej (DUUE). Dialog konkurencyjny jest trybem skomplikowanym i etapowym, może potrwać nawet kilka miesięcy od ogłoszenia. Postępowanie jest powyżej progów unijnych, zatem wykonawcy mogą się zgłosić właściwie z całego świata.
Celem inwestora jest zbudowanie progu piętrzącego, a nie zabetonowanie Wisły. Zbiornik będzie utworzony tylko w ramach naturalnego koryta, z obwałowaniami chroniącymi życie i mienie mieszkańców gmin położonych nad Wisłą, a jego funkcją będzie ograniczanie skutków suszy i powodzi, w tym powodzi zimowych. SW Siarzewo będzie także pozytywnie wpływał na retencję wody w regionie i rozwój gospodarczo-turystyczny nadwiślańskich terenów. Elektrownia wodna o planowanej mocy 80 MW wpisze się w nowy Zielony Ład. Przewidywany, maksymalny koszt inwestycji to 4,5 mld PLN. Projekt będzie realizowany do 2029 r. z przygotowaniem dokumentacji i budową. Prace budowalne mają się rozpocząć na przełomie 2023-24 roku.
Budowa SW Siarzewo jest dla regionu bardzo ważną i oczekiwaną inwestycją.
Wiceminister Infrastruktury Marek Gróbarczyk podczas briegingu w Ciechocinku. Fot. Wody Polskie
Wizualizacja Stopnia Wodnego Siarzewo - obiekt będzie nowoczesny, przyjazny środowisku i wielofunkcyjny - z założenia ma stabilizować poziom wody w korycie rzeki, co przy niekorzystnych warunkach hydrologicznych, pozwala na przeciwdziałanie skutkom suszy oraz zapewnia ochronę przeciwpowodziową.
