Szósta edycja Międzynarodowego Kongresu „EKO FORUM” stała się miejscem debaty o rozwoju gospodarki z użyciem nowoczesnych, pro-środowiskowych technologii. W trakcie wydarzenia Wiceprezes Wód Polskich Krzysztof Woś przedstawił plany inwestycyjne Gospodarstwa dotyczące wzrostu produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (OZE) a także szczegóły krajowego programu retencji korytowej, którego zadaniem jest poprawa bilansu wodnego na terenach rolnych. Część dotycząca gospodarowania wodami została zapoczątkowana ważną deklaracją – podpisaniem listu intencyjnego w sprawie budowy zbiornika retencyjnego w Supraślu.

Ideą EKO FORUM jest promowanie pro-środowiskowej tematyki oraz innowacji w zakresie wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w codziennym życiu. Jednym z tematów Konferencji był rozwój nowoczesnej gospodarki opartej o proekologiczne, odnawialne źródła energii, w tym hydroenergetykę. Jak podkreślił Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Marek Gróbarczyk: - Przyszłością są innowacyjne źródła energii, zwłaszcza polityka prosumencka związana z energią odnawialną solarną. Przede wszystkim lansujemy małe elektrownie wodne i wykorzystanie hydroenergii.

Długofalowe plany rozwoju OZE w Wodach Polskich przedstawił Wiceprezes PGW WP Krzysztof Woś. Wiceprezes Woś zaznaczył, że obecny potencjał energetyczny Gospodarstwa stanowi 17 elektrowni wodnych o łącznej mocy prawie 21 MW, których roczna produkcja prądu wynosi 74 GWh. Jednocześnie trwają prace mające na celu zwiększenie wykorzystania potencjału hydroenergetycznego polskich rzek. Analizowana jest możliwość budowy małych elektrowni wodnych (MEW) przy wykorzystaniu piętrzeń będących własnością Skarbu Państwa w celu wybrania jak największej liczby lokalizacji, w których możliwa będzie budowa małych elektrowni.

- Chcemy modernizować istniejące i budować nowe elektrownie wodne, tak by ostatecznie było ich ponad dwadzieścia. Obecnie produkują one 20 MW energii odnawialnej, dzięki inwestycjom planujemy zwiększyć ten wskaźnik o ponad 10 MW – powiedział Wiceprezes PGW WP Krzysztof Woś.

Zgodnie z zapowiedziami, do końca 2023 roku Wody Polskie będą dysponować instalacjami produkującymi energię elektryczną z alternatywnych źródeł energii o mocy ponad 80 MW, czyli czterokrotnie wyższej od obecnie generowanej, z czego dodatkowe 13 MW pochodzić będzie z produkcji energii w hydroelektrowniach, a 50 MW z instalacji solarnych.

W tym celu do końca 2023 roku PGW Wody Polskie zmodernizuje 13 istniejących elektrowni wodnych by podnieść ich efektywność. Docelowo, w ciągu najbliższych lat, w całym kraju będzie działać 28 elektrowni wodnych które zwiększą moc z 20 MW do 33 MW, zwiększając produkcję energii elektrycznej do 121 GWh. Działania te będą wpisywać się w politykę energetyczną państwa i zapewnią optymalne wykorzystanie posiadanego potencjału. Grunty i urządzenia wodne związane z ochroną wód oraz zapobieganiem powodzi i suszy jednocześnie mogą pełnić dodatkowe funkcję instalacji wytwarzania energii z OZE w elektrowniach wodnych. Gospodarstwo planuje też inwestycje w energetykę słoneczną. Według szacunków aktualnie potencjał posiada 20 lokalizacji, na których mogą powstać farmy fotowoltaiczne: do 1 MW, powyżej 1 MW, instalacje do 500 kW oraz instalacje na zużycie na własne potrzeby.

- Myślimy o wykorzystaniu potencjału słonecznego. Przeprowadzone analizy i wytypowane lokalizacje wskazują, że jesteśmy w stanie do 2024 roku wybudować w całym kraju sieć farm fotowoltaicznych, które pozwolą nam osiągnąć moc 50 MW, a więc zdecydowanie więcej niż jesteśmy w stanie wyprodukować teraz w ramach hydroenergetyki – powiedział Wiceprezes Wód Polskich Krzysztof Woś.

Podczas Eko Forum został podpisany list intencyjny między Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie a Gminą Supraśl dotyczący budowy zbiornika retencyjnego w Supraślu. Inwestycja wpłynie pozytywnie na zwiększenie bezpieczeństwa w zakresie ochrony przeciwpowodziowej i przeciwpożarowej, zapobieganie skutkom suszy przez wzrost retencji wód oraz na wszechstronny rozwój wspólnoty samorządowej, turystyki wodnej i lokalnej bioróżnorodności.

 Podpisanie w obecności Ministra MGMiŻŚ Marka Gróbarczyka listu intencyjnego na budowę zbiornika retencyjnego między Wiceprezesem PGW WP Krzyszofem Wosiem, a Burmistrzem Supraśla Radosławem Dobrowolskim. Fot. Wody Polskie

- Biorąc pod uwagę to co dzieje się obecnie w Europie w zakresie klimatu i to co się będzie działo, bo musimy się przygotować na to, że będziemy mieli w zasadzie już co roku suszę na wiosnę, w lecie powodzie, a zima będzie bez śniegu, w związku z tym musimy przebudować całkowicie funkcjonowanie polskiej gospodarki wodnej. Właśnie w ten sposób aby reaktywnie działać w zakresie szybkich zmian od suszy do powodzi, to najbliższy okres z którym musimy sobie poradzić właśnie przez budowę na szeroką skalę retencji i to w całym kraju – powiedział Minister MGMiŻŚ Marek Gróbarczyk, podkreślając że budowa zbiorników retencyjnych wynikająca z ustawy przeciwsuszowej ma pomóc w gospodarowaniu wodą.

Zbiornik retencyjny o powierzchni 6,7 ha i pojemności 100 000 m³,  zostanie zlokalizowany na terenie znajdującym się pomiędzy kanałem „Kopanica”, a groblą biegnącą wzdłuż koryta rzeki Supraśl i będzie wpisywał się w program rewaloryzacji zabytkowego XVI wiecznego Supraskiego Systemu Wodnego. W ramach prac konieczne będzie rozebranie starego i wybudowanie nowego jazu kozłowego, gdyż istniejący nie może właściwie pełnić swojej funkcji ze względu na szerokość rzeki oraz możliwości sterowania przepływami wody. Planuje się także naprawę istniejących urządzeń oraz uzupełnienie brakujących elementów historycznego systemu wodnego rzeki Supraśl w Supraślu. 

- Możemy z dumą stwierdzić, że mamy w Supraślu perłę – jeden z najstarszych i jeden z najlepiej zachowanych systemów wodnych w Polsce. Bardzo nam zależy, żeby służył także współcześnie, głównie w celach retencyjnych. Jednocześnie stanowiłby ważny element uzdrowiskowy i turystyczny – oznajmił Burmistrz Supraśla Radosław Dobrowolski.

Wiceprezes Wód Polskich Krzysztof Woś omówił także szczegóły wdrażania programu kształtowania zasobów wodnych na terenach rolniczych w Polsce, jako jednego z elementarnych działań PGW Wody Polskie w ramach adaptacji do zmian klimatycznych przejawiających się intensyfikacją zjawiska suszy i powodzi. W ciągu trzech lat przeznaczono 154,7 mln zł na realizację 645 zadań, które pozwolą zatrzymać dodatkowe 32,5 mln m³ wody w zlewniach rzecznych, co przełoży się na wzrost krajowego wskaźnika retencji wód o 1%, co wobec stosunkowo niskich nakładów finansowych, jest świetnym wynikiem. Przywrócenie dwufunkcyjności, czyli funkcji nawadniająco-odwadniającej obiektom melioracyjnym przez czasowe piętrzenie wód w rzekach i kanałach z wykorzystaniem istniejących systemów rowów melioracyjnych zauważalnie poprawi bilans wodny obszarów rolniczych. Przewidywane jest nawodnienie nawet 300 tys. ha użytków rolnych i wzrost plonów na tych terenach nawet o 30-40%.

Podczas tegorocznej edycji Eko Forum Wody Polskie otrzymały również EkoCertyfikat - nagrodę przyznawaną przez organizatorów dla instytucji i osób szczególnie dbających o ochronę środowiska.

 Konferencja odbyła się przy udziale władz rządowych i samorządowych. Fot. Wody Polskie