Ruszają kolejne prace inwestycyjne na Odrzańskiej Drodze Wodnej. ody Polskie podpisały umowę z wykonawcą prac budowlanych projektu pn. „Modernizacja jazów odrzańskich na odcinku w zarządzie RZGW Gliwice - woj. opolskie (etap II)”. Szeroki katalog prowadzonych działań przyczyni się do wzrostu potencjału transportu wodnego w Polsce.

- Odczuwamy zmiany klimatu, a zjawiska pogodowe mają gwałtowny przebieg. Deszcze nawalne, powodujące wezbrania przeplatają się z okresami bezdeszczowymi, kiedy musimy walczyć z suszą. Potrzebna jest odpowiednia infrastruktura, która będzie w stanie sprostać tym zdarzeniom. Planowane przez Wody Polskie inwestycje są bardzo szerokie. Prócz jazów i stopni wodnych mowa też  o zbiornikach retencyjnych, które będą łagodziły fale powodziowe oraz rekompensowały niżówki. W końcu transport śródlądowy funkcjonuje najlepiej w miejscach, gdzie wahania poziomu wody są możliwie niskie – twierdzi Mirosław Kurz, dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej  w Gliwicach.

Projekt „Modernizacja jazów odrzańskich na odcinku w zarządzie RZGW Gliwice - woj. opolskie  (etap II)” dotyczy przebudowy jazów Dobrzeń, Groszowice oraz Krępa. Całkowita wartość projektu wynosi 154 mln zł, a jego realizacja przyczyni się do udrożnienia szlaku żeglownego na Odrze  i przywrócenia możliwości transportowych poprzez zapewnienie stałego i stabilnego poziomu piętrzenia wody gwarantującego żeglugę na Odrze. W czwartek 29 października 2020 r. Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach podpisał umowę z wykonawcą prac budowlanych, konsorcjum firm: Przedsiębiorstwem Robót Wodnych i Ekologicznych „EKO-WOD”  Sp. z o. o. oraz firmą „NAVIGA-STAL” Sp. z o. o. Realizacja zadania potrwa do 2023 rok.

Prowadzone inwestycje opracowano także z myślą o aktualnych zmianach klimatycznych. Zwiększenie potencjału żeglugowego jest istotne, ale równie ważne jest uwzględnienie susz i powodzi występujących lokalnie w Polsce.

Jaz Dobrzeń (fot. Wody Polskie)	Jaz Groszowice (fot. Wody Polskie)	Jaz Krępa (fot. Wody Polskie)

Wody Polskie RZGW w Gliwicach sukcesywnie realizują szereg inwestycji na Odrzańskiej Drodze Wodnej na łączną kwotę ponad 815 mln zł, z czego blisko 692 mln zł stanowi dofinansowanie unijne. W ramach prowadzonych projektów modernizacjom poddawane będą śluzy i sterownie na stopniach wodnych  w Krapkowicach i Januszkowicach, gdzie równocześnie przebudowie będą podlegać awanporty. Umowy o dofinansowanie modernizacji śluz oraz sterowni na stopniach wodnych w Krapkowicach i Januszkowicach, a także na budowę jazu klapowego na stopniu wodnym Ujście Nysy Wody Polskie podpisały w sierpniu br. Porozumienie zostało zawarte w Centrum Unijnych Projektów Transportowych w Warszawie. Prace, mające na celu podniesienie poziomu żeglowności, ułatwienie obsługi obiektów oraz polepszenie zaplecza socjalnego zaplanowano na okres od września 2020 do lipca 2023 r.

Jaz Januszkowice - przebudowa lewego przęsła (fot. Wody Polskie)	Jaz Zwanowice - widok na lewe przęsło (fot. Wody Polskie)	Jaz Wróblin - kładka (fot. Wody Polskie)

Kompleksowo remontowane są również jazy odrzańskie w Januszkowicach, Wróblinie i Zwanowicach. Projekt obejmuje przebudowę trzech istniejących jazów sektorowych na jazy klapowe z napędem hydraulicznym oraz automatycznym i zdalnym sterowaniem. Realizacja podobnego zakresu prac rozpocznie się lada moment na obiektach Krępa, Groszowice oraz Dobrzeń. Również na stopniu wodnym Ujście Nysy zbudowany zostanie jaz klapowy, który zastąpi istniejący jaz kozłowo-iglicowy. Stopień wodny Ujście Nysy jest ostatnim niezmodernizowanym stopniem wodnym na rzece Odrze. Prowadzone modernizacje obejmują także obiekty towarzyszące na poszczególnych stopniach wodnych. Celem inwestycji jest rozwój i usprawnienie śródlądowej drogi wodnej na Odrze oraz usprawnienie niskoemisyjnych systemów transportu przyjaznych środowisku, dostosowanie rzeki Odry do parametrów III klasy drogi wodnej poprzez zapewnienie stałego, niezmiennego poziomu piętrzenia wody, gwarantującego żeglugę na Odrze, oraz znacznie bezpieczniejsze niż dotychczas przepuszczanie wód powodziowych i kry lodowej. Przedsięwzięcia Wód Polskich zakładają również budowę przepławek dla ryb dwuśrodowiskowych oraz infrastruktury, takiej jak kładki piesze czy rowerowe. Dodatkowo, na stopniu wodnym Ujście Nysy zachowana zostanie zabytkowa przepławka i przelew boczny, powstanie też nowa przepławka dla ryb. Realizacja przedsięwzięć inwestycyjnych daje zarządcy drogi wodnej pewność co do bezpieczeństwa dla użytkowników oraz obsługi, a także większej niezawodności i bezawaryjności stosowanych rozwiązań.

- To szczególnie ważne, nie tylko dla optymalizacji warunków do transportu wodnego, ale także dla bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. Przykładowo, jazy odrzańskie pełnią zasadniczo funkcje transportową, zapewniając spiętrzenie wody dla potrzeb żeglugowych na odcinku swojego oddziaływania. Ich pośrednią funkcją są także względy środowiskowe, polegające na napowietrzaniu wody i poprawie jej parametrów. Jazy, których stan jest niezadowalający, niedostateczny mogą przyczynić się do wzrostu ryzyka i zagrożenia powodzi. Dlatego tak ważna jest niezawodność tych obiektów, zwłaszcza w zakresie sterowania. Z upływem czasu i brakiem kompleksowych modernizacji, decyzje o realizacji projektów stały się nieodzowne – dodaje Dyrektor RZGW w Gliwicach, Mirosław Kurz.

Jaz Ujście Nysy (fot. Wody Polskie)	Jaz Ujście Nysy - widok z góry (fot. Wody Polskie)

Za sprawą inwestycji korzyść odniesie nie tylko żegluga, środowisko naturalne oraz mieszkańcy miejscowości położonych nad Górną Odrą w województwie opolskim. Realizacja projektów potrwa do 2023 r.

Inwestycje zostały dofinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Funduszu Spójności  z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Szczegółowe informacje, dotyczące przedsięwzięć na rzece Odrze, realizowanych przez Wody Polskie w Gliwicach znajdują się na stornie: https://gliwice.wody.gov.pl/nasze-dzialania/inwestycje

 Dolna Odra - Inwestycje poprawiające warunki transportu wodnego w województwie opolskim