Retencja korytowa to działanie poprawiające bilans wodny danego terenu. Polega na zatrzymaniu wody w ciekach wodnych, kanałach i rowach melioracyjnych. Dzięki budowie i odbudowie urządzeń piętrzących spowalnia się spływ wód, zwiększając retencję w korycie rzecznym. Następuje wzrost poziomu wód gruntowych, poprawa mikroklimatu i bioróżnorodności przy zachowaniu przepływów środowiskowych w okresach niżówkowych w ciekach. Retencję korytową możemy wspierać dzięki budowie i odbudowie urządzeń hydrotechnicznych, wspomagających gromadzenie wody.
- W ciągu najbliższych 3 lat Wody Polskie zrealizują 645 inwestycji z zakresu retencji korytowej w całym kraju:
- Wdrażanie pilotażowego programu retencji korytowej w zlewni Regi i Dziwny - rozmowa z Dyrektorem Zarządu Zlewni w Gryficach:
- Zwracamy uwagę na istotną rolę stref buforowych:
https://www.wody.gov.pl/edukacja/retencja-korytowa/strefy-buforowe
Swobodnie meandrująca rzeka, z naturalnym brzegiem i naturalnym korytem porośniętym częściowo roślinami zakorzenionymi w dnie oraz naturalnymi spiętrzeniami tworzonymi przez powalone pnie pozwala spowolnić odpływ wody i zwiększać poziom retencji w okolicy. Naturalne doliny rzeczne występują w wielu miejscach naszego kraju, wspomagając działania z zakresu naturalnej retencji.
W większości przypadków dziesiątki i setki lat użytkowania dolin rzecznych doprowadziły do ich przekształcenia i zagospodarowania, umożliwiającego ich wykorzystanie na cele rolnicze, mieszkaniowe czy przemysłowe. W dobie zmian klimatycznych zlewnie rolnicze są najbardziej narażone na niedostatki wody i zanieczyszczenia wód biogenami. Działaniem przeciwdziałającym suszy rolniczej, a zarazem poprawiającym zdolności retencji, są działania na rzecz odtwarzania zdolności retencji korytowej zlewni, obejmujące retencję wód w korytach rzek i kanałów oraz w systemach melioracyjnych.
Zostanie to zapewnione dzięki budowie i odbudowie systemu budowli piętrzących – jazów, zastawek, przepusto-zastawek i innych budowli w całym kraju. Dzięki tym działaniom w ciągu trzech lat zgromadzimy dodatkowo ponad 32,5 mln m3 wody, poprawiając zdolność krajowej retencji aż o 1%.
Jak działa taki system? Obecność urządzeń piętrzących pozwala na regulowanie przepływu i optymalne nawadnianie pól. W okresie niżówek woda jest zatrzymywana w sieci rowów melioracyjnych, z kolei w czasie wezbrań, może odpłynąć swobodnie z powrotem do cieku głównego. Takie działania pozwalają na skuteczne przeciwdziałanie skutkom suszy rolniczej, zwiększanie retencji glebowej na gruntach ornych i przyczyniają się do zwiększenia plonów.
Nowoczesne gospodarowanie wodami w zlewniach rolniczych to również odpowiednie utrzymywanie pasów roślinności tworzącej strefy buforowe, stanowiące barierę biogeochemiczną dla azotanów i fosforanów spływających z pól. Pasy tej roślinności zwiększają bioróżnorodność, wpływają mikroklimat i pomagają zatrzymać wilgoć w glebie.
 |
 |
Rys. 1-2. Retencja korytowa w zlewni rolniczej pokazana na rzece o znacznym przepływie. Urządzenie piętrzące - jaz, retencjonuje wodę w korycie na odcinku połączonym z systemem rowów, dzięki czemu możliwe jest wprowadzenie wód do systemu rowów, zatrzymanie ich dzięki mniejszym obiektom piętrzącym na czas niżówek oraz bezpieczne odprowadzenie wód w czasie opadów.
Dbajmy o retencję korytową – to wielka korzyść dla nas i dla środowiska!
Wydział Edukacji Wodnej
PGW Wody Polskie
