28 września br. odbyła się konferencja naukowa dotycząca wykorzystania potencjału terenów znajdujących się w obszarze Dolnej Wisły. Eksperci dyskutowali m.in. o kolejnych koniecznych inwestycjach, które pozwolą na dalszy rozwój różnych gałęzi gospodarki. Podkreślali też, jak wielkie znaczenie miało wybudowanie Stopnia Wodnego Włocławek, który w tym roku obchodzi swoje 50-lecie.

Wiceminister w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej - Anna Moskwa (fot. W. Szabelski)	Prezes PGW Wody Polskie - Przemysław Daca (fot. W. Szabelski)

Konferencję otworzyła Anna Moskwa, Wiceminister MGMiŻŚ. W swoim wystąpieniu podkreśliła rolę Stopnia Wodnego Włocławek i zapowiedziała kolejne inwestycje. 

– Cieszymy się, że to już 50 lat. Jednocześnie przy tej okazji podkreślamy, jak poważnie traktujemy ten niełatwy w eksploatacji obiekt i dziękujemy wszystkim, którzy przy nim pracują. Budowa i eksploatacja stopni wodnych wpisuje się w ideę kompleksowego podejścia w gospodarce wodnej. Ta idea jest szczególnie ważna dla naszego ministerstwa i dla Wód Polskich. Stopień Wodny Włocławek jest właśnie przykładem kompleksowości, której elementem są funkcje przeciwpowodziowe, rozwój transportu, jak również hydroenergetyka i zielony ład Unii Europejskiej. Przed nami jest budowa kolejnego Stopnia Wodnego na Wiśle – SW Siarzewo - zapowiedziała Wiceminister MGMiŻŚ.

Prezes Wód Polskich Przemysław Daca również podkreślił znaczącą rolę, jaką pełnią stopnie wodne.

- Stopień Wodny we Włocławku powstał już 50 lat temu jako element dużego projektu Kaskadyzacji Wisły. Wybudowano go, jak na tamte czasy dość sprawnie i do tej pory jest wykorzystywany. Służy m.in. jako rezerwuar wody w zbiorniku włocławskim, stanowi również zabezpieczenie powodziowe. Stopień Wodny Włocławek jest też skutecznie wykorzystywany przez spółkę energetyczną w celu pozyskania tak zwanej niebieskiej energii. Obiekt stanowi część większego projektu, który obecnie zaczynamy realizować – wyjaśnił Przemysław Daca.

Eksperci zgromadzeni podczas konferencji „Potencjał Dolnej Wisły” dyskutowali o tym, w jaki sposób osiągnąć zamierzone cele, czyli zrównoważony rozwój transportu, energetyki, ochrony przeciwpowodziowej, gospodarki wodnej, rolnictwa, leśnictwa i turystyki w obszarze Dolnej Wisły. Podkreślali, jak istotne znaczenie miało wybudowanie Stopnia Wodnego Włocławek, który w tym roku obchodzi swoje 50-lecie. Wśród zaproszonych gości był prof. Jan Żelazo, Redaktor Naczelny czasopisma „Gospodarka Wodna”, które w tym roku również ma swój jubileusz i obchodzi 85-lecie istnienia.

Stopień Wodny Włocławek

SW Włocławek był pierwszym zbudowanym stopniem planowanej Kaskady Dolnej Wisły i stanowił największą kompleksową inwestycję gospodarki wodnej w czasach PRL. Ta ogromna inwestycja miała zaktywizować gospodarczo region, zaś wybudowana przy okazji elektrownia wodna miała produkować tanią energię podszczytową i spełniać ważną rolę rezerwy awaryjnej i interwencyjnej w Północnym Okręgu Energetycznym. Stopień Wodny Włocławek miał też ograniczać zarówno skutki suszy, jak i lokalnie – zmniejszać ryzyko powodzi.

Budowę obiektu rozpoczęto w 1963 roku, zaś w 1970 roku oddano go do eksploatacji. Powstał, jako pierwszy stopień Kaskady Dolnej Wisły przy założeniu, że w kolejnych 10-15 latach powstanie kolejny stopień w okolicach Ciechocinka. Budowa pozostałych 7 stopni została jednak zaniechana, co miało o tyle istotne znaczenie, że rozwiązania konstrukcyjne stopnia we Włocławku były ściśle związane z poziomem piętrzenia wody na kolejnym, zaplanowanym stopniu, który miał gwarantować utrzymanie zwierciadła wody w dolnym stanowisku.

Niestety, poziom wody na dolnym stanowisku do dzisiaj nie został „wsparty” budową kolejnego stopnia, jednak przedstawiciele Wód Polskich zapowiadają, że to się wkrótce zmieni.

– Jesteśmy w tej chwili w cyklu planistycznym i będziemy nadal konsekwentnie realizować ten projekt. Mimo iż obiekt ma pół wieku, doskonale wpisuje się we współczesne trendy, ponieważ Elektrownia Wodna Włocławek produkuje czystą ekologicznie energię w pełni wykorzystując potencjał hydroenergetyczny Wisły we Włocławku – powiedział Przemysław Daca, Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

Zgromadzeni podczas konferencji eksperci podkreślali, że dalsze inwestycje w obszarze Dolnej Wisły są konieczne również z uwagi na bezpieczeństwo.

– Od pięćdziesięciu lat Włocławek pracuje jako pojedynczy stopień wodny, a z powodu braku stopnia „podpierającego”, obserwuje się postępujący proces erozji dna rzeki, który zagraża jego stabilności. Aby zapobiec potencjalnej katastrofie budowlanej, konieczne staje się wybudowanie stopnia wodnego poniżej Włocławka – podkreślił Krzysztof Woś, Zastępca Prezesa Wód Polskich ds. Ochrony przed Powodzią i Suszą.

Inwestycje w obszarze Dolnej Wisły zapowiadają również przedstawiciele Energi należącej do Grupy Orlen. – Jesteśmy przekonani, że Stopień Wodny Włocławek będzie nam służył przez kolejne dziesięciolecia. Jednocześnie jednak pracujemy nad tym, aby w jego sąsiedztwie powstały nowoczesne obiekty, które przyczynią się do zrównoważonego rozwój transportu, energetyki, ochrony przeciwpowodziowej, gospodarki wodnej, rolnictwa, leśnictwa i turystyki – powiedział Piotr Meler, Prezes Zarządu Energa OZE.

Komitet Honorowy konferencji „Potencjał Dolnej Wisły”: Minister Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej Marek Gróbarczyk, Wojewoda Kujawsko-Pomorski Mikołaj Bogdanowicz, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki, Prezydent Miasta Włocławka Marek Wojtkowski oraz Prezes Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Naczelnej Organizacji Technicznej Ewa Mańkiewicz-Cudny.

Marek Gróbarczyk Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, w piśmie przewodnim, tak określił znaczenie Stopnia Wodnego Włocławek: „To przykład inwestycji, które umożliwiają nam zagospodarowanie Dolnej Wisły, aby służyła ona ważnym interesom społecznym i gospodarczym. Budowa stopni wodnych ma bardzo duży potencjał – nie tylko pomaga zapobiec katastrofom, jakimi są powodzie, susze czy pożary – umożliwia również swobodną żeglugę, co jest ważne dla wielu dziedzin gospodarki. Stopień Wodny Włocławek pozwala dziś na utrzymanie drogi wodnej klasy Va. Planowane przez nas kolejne stopnie wodne, w ramach tworzenia Kaskady Dolnej Wisły, pozwolą na wydłużenie tej drogi, co da impuls do dalszego rozwoju ekonomicznego regionu i całego kraju,  a także zapewni nowe drogi dla towarów coraz liczniej spływających do polskich portów morskich”.

Organizatorami konferencji „Potencjał Dolnej Wisły” są: Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie”, Energa / Grupa Orlen, czasopismo naukowo-techniczne „Gospodarka Wodna”. Honorowy patronat nad konferencją objęło Ministerstwo Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej, natomiast patronat medialny nad wydarzeniem objęło TVP3 Bydgoszcz.

Najważniejsze fakty o zbiorniku Włocławek

Jest największym zbiornikiem w centralnej Polsce. Obiekt o powierzchni 75 km2 i pojemności 370 mln m3 ma charakter przepływowy. Nisko położone tereny na lewym brzegu zbiornika chronione są ziemnymi zaporami bocznymi o długości około 30 km. Wały przeciwpowodziowe na obu brzegach rzeki występują powyżej zbiornika. Średnia szerokość zbiornika wynosi 1,2 km (maksymalna 3 km), a średnia głębokość to 5,5 m (maksymalna to 15 m). Stopień Wodny tworzą: śluza żeglugowa z awanportami, elektrownia wodna, przepławka dla ryb, jaz, zapora ziemna czołowa, próg stabilizujący dolne stanowisko jazu, zapora awaryjna i zapory boczne wraz z ośmioma pompowniami (odprowadzają wody melioracyjne z 2.830 ha).

Zespół Komunikacji Społecznej PGW Wody Polskie